Co to jest adres MAC i jak go ukryć?

Adres fizyczny, czyli adres MAC (skrót od Media Access Control) to specjalny ciąg znaków identyfikujący urządzenie sieciowe. Do czego służy? Podobnie jak adres IP, MAC jest wymagany do poprawnej komunikacji między sprzętami znajdującymi się w sieci. Twój adres IP jest jednak przypisany do połączenia, natomiast MAC to adres na stałe powiązany z kartą sieciową i dostarczony przez jej producenta.

Jak wykorzystuje się adres MAC komputera czy dowolnego innego urządzenia sieciowego? Gdy sprzęt próbuje nawiązać połączenie z routerem, dostarcza mu właśnie swój adres karty sieciowej. Dzięki temu możliwe jest przypisanie mu adresu IP, który posłuży do sprawnej komunikacji ze światem. Adres fizyczny jest więc rozprzestrzeniany w sieci lokalnej, natomiast prawidłowe połączenie z Internetem wymaga adresu IP.

Adresy fizyczne kart sieciowych zazwyczaj składają się z 12 znaków (cyfr i wielkich liter) oddzielonych od siebie dwukropkami lub myślnikami w taki sposób, by tworzyć 6 par. Przykładowy MAC może wyglądać następująco:

0A:1B:2C:3D:4E:5F

1. By sprawdzić adres MAC komputera z systemem Windows 10 lub Windows 11, otwórz menu Start, a następnie w polu wyszukiwania wpisz cmd i zatwierdź wybór Enterem.
2. W oknie Wiersza polecenia wpisz komendę ipconfig/all i wciśnij Enter.
3. Ujrzysz listę właściwości swoich połączeń. Odszukaj kartę sieciową oraz sekcję Physical Address. To właśnie ona oznacza adres MAC.

1. Sprawdzanie adresu fizycznego na komputerze z Linuksem wygląda podobnie jak w przypadku Windowsa. W menu aplikacji odszukaj i otwórz Terminal (lub wciśnij kombinację klawiszy Ctrl + Alt + T).
2. Wpisz komendę ip link show i wciśnij Enter.
3. W oknie Terminala ujrzysz podłączone urządzenia sieciowe. Adres MAC jest oznaczony frazą link/ether.

1. Na komputerze z systemem macOS kliknij ikonę Wi-Fi w górnej części ekranu i wybierz Preferencje sieci.
2. Kliknij Zaawansowane.
3. Wybierz zakładkę Sprzęt, gdzie widoczna jest informacja o adresie MAC karty sieciowej.

1. By sprawdzić adres MAC telefonu z Androidem, wejdź w Ustawienia, a następnie Wi-Fi.
2. Wybierz Dodatkowe ustawienia/Zaawansowane.
3. W sekcji Właściwości Wi-Fi ujrzysz informacje o swoich adresach IP i MAC.

1. Wejdź w Ustawienia, a następnie Ogólne.
2. Wybierz sekcję To urządzenie i zjedź w dół aż do informacji Adres Wi-Fi. Przy niej zobaczysz adres MAC telefonu.

Ataki hakerskie z wykorzystaniem adresów fizycznych zdarzają się dość rzadko ze względu na to, że wymagają dość zaawansowanej wiedzy informatycznej. Mimo to warto ukryć swój adres karty sieciowej. Dlaczego? Może on być użyty na przykład do śledzenia lokalizacji urządzenia czy też przerwania połączenia z Internetem.

Jeśli korzystasz z sieci Wi-Fi, Twoje urządzenie musi „podać” routerowi swój adres MAC, by uzyskać połączenie. Ponieważ adresy fizyczne są przypisane kartom sieciowym na stałe, możliwe jest śledzenie tego, z jakimi sieciami łączą się telefony czy tablety. Z takich praktyk mogą korzystać na przykład duże firmy posiadające w swoich budynkach wiele punktów dostępu do Wi-Fi.

Chociaż adres MAC jest przypisany do karty sieciowej na stałe, możliwe jest zmienienie go w warstwie oprogramowania urządzenia. Komputer czy telefon ze zmienionym MAC-em będzie rozgłaszał nowy adres, natomiast ten domyślny zostanie ukryty. Dzięki temu możliwe jest podszycie się pod konkretne urządzenie.

Haker, który uzyskał Twój adres fizyczny, jest w stanie wprowadzić go w ustawieniach swojego sprzętu i podszyć się pod Ciebie. W ten sposób może ominąć na przykład filtrowanie adresów MAC w Twoim routerze i włamać się do prywatnej sieci.

Adres MAC jest niezbędny do tego, by uzyskać adres IP od routera, a co za tym idzie – połączyć się z siecią. Całkowite zablokowanie go uniemożliwi Ci więc korzystanie z Internetu. Warto też wiedzieć, że adresy fizyczne urządzeń raczej nie wychodzą poza sieć lokalną – trudno więc wykorzystać je do przeprowadzenia ataku hakerskiego.

W niektórych sytuacjach adres MAC w niewłaściwych rękach może jednak stanowić zagrożenie. Przykładem jest wspomniane wcześniej podszywanie się pod konkretne urządzenie w celu włamania się do prywatnej sieci Wi-Fi. Co zrobić, by zachować bezpieczeństwo?

Wyłącz Wi-Fi

Jeśli się przemieszczasz i nie korzystasz z Wi-Fi w urządzeniu mobilnym – po prostu wyłącz tę funkcję. Adres MAC telefonu z włączonym Wi-Fi będzie rozgłaszany w przypadku wykrycia każdej nowej sieci (nawet jeśli nie dojdzie do połączenia). Wyłączenie funkcji Wi-Fi jest zalecane nie tylko ze względu na adresy MAC, ale i inne zagrożenia – choćby automatyczne łączenie się z niezabezpieczonymi sieciami. Jeśli zależy Ci na bezpieczeństwie, unikaj publicznych hotspotów albo pobierz VPN, by chronić swoje dane poprzez szyfrowanie i nie tylko.

Zmień swój MAC

Zmieniony adres MAC komputera może kojarzyć się z cyberprzestępczością (w końcu hakerzy również ukrywają swoje dane), ale tak naprawdę każdy jest w stanie ukryć swój fizyczny adres i zastąpić go nowym. Pamiętaj o tym, że takie czynności przeprowadza się na własną odpowiedzialność – czasami zmiana MAC prowadzi do występowania problemów z siecią i urządzeniem (np. wtedy, gdy router wykorzystuje filtrowanie adresów MAC).

Zmiany MAC można dokonać w Menedżerze urządzeń (system Windows) lub Terminalu (macOS). Pamiętaj o tym, by koniecznie sprawdzić domyślny adres karty sieciowej i przechować go w bezpiecznym miejscu w razie konieczności powrotu do poprzednich ustawień. Zwróć też uwagę na to, że w przypadku niektórych urządzeń (np. iPhone’ów) manualne przypisanie nowego adresu MAC wymaga zmiany zaawansowanych właściwości systemu operacyjnego, co może prowadzić do uszkodzenia telefonu.