De gevaren van social media

Het delen van informatie op sociale media is niet veilig

Social media zijn ontworpen om informatie te delen, maar dit kan ook gevaarlijk zijn. Op deze manieren kan social media een risico voor je online veiligheid vormen:

• Delen van persoonlijke informatie. Socialmediaplatforms zoals Facebook verzamelen gegevens over wat je doet en waar je bent. Deze informatie kan nuttig zijn voor criminelen. Bijvoorbeeld, het posten van je vakantieplannen kan een signaal zijn voor inbrekers dat je huis leeg is.
• Openbare toegang. Op veel social media is informatie openbaar toegankelijk, wat betekent dat iedereen, ook zonder in te loggen of zonder je volger te zijn, toegang kan krijgen tot je gegevens. Dit geldt voor foto’s, video’s en persoonlijke berichten.
• Online veiligheid. Cybercriminelen kunnen social media gebruiken om informatie over je te verzamelen en deze te benutten voor phishing-aanvallen, Facebook-scams en andere vormen van online fraude. Zorg ervoor dat je bewust omgaat met de informatie die je deelt en pas je privacy-instellingen aan om jezelf te beschermen.

Extra gevaar voor kinderen: Instagram en TikTok

Met name de risico’s van social media zoals Instagram en TikTok zijn groot, vooral omdat ze in grote mate door kinderen en tieners gebruikt worden. Deze platforms kunnen kwetsbare jongeren blootstellen aan verschillende gevaren:

• Instagram. Kinderen, vooral meisjes, worden soms benaderd door zogenaamde fotografen en modellenbureaus die hen ongevraagd werk aanbieden. Vaak wordt hen verteld dit niet met hun ouders te bespreken, wat kan leiden tot chantage, bedreigingen, en gevaarlijke ontmoetingen. Daarnaast kunnen de vele gefilterde "perfecte" beauty-foto’s en video’s op Instagram bijdragen aan een vertekend lichaamsbeeld en onrealistische schoonheidsnormen.
• TikTok. Op TikTok kunnen kinderen worden blootgesteld aan ongepaste inhoud en interacties met onbekenden. Daarnaast kunnen trends en challenges op TikTok soms leiden tot gevaarlijk gedrag en daarnaast bestaat er twijfel of TikTok je bespioneert. Wees daarom erg voorzichtig.

Voor ouders is het cruciaal om het gebruik van sociale media door hun kinderen goed te beheren en te beperken. Hier zijn enkele tips:

• Instellen van privacy-instellingen. Zorg ervoor dat Instagram- en TikTok-accounts privé zijn. Hierdoor kunnen alleen goedgekeurde volgers de inhoud bekijken. Lees hier onze Tips om je socialmedia-accounts zo privé mogelijk te maken.
• Beheren van contacten. Maak afspraken met je kind dat ze alleen mensen mogen toevoegen die ze in het echt kennen, of die ook door de ouders zijn goedgekeurd. Laat je kind eerst toestemming vragen voordat ze iemand accepteren of een interactie aangaan.
• Regelmatige controle. Houd regelmatig toezicht op de online activiteiten van je kind en bespreek de mogelijke gevaren van sociale media. Moedig open communicatie aan, zodat je kind zich comfortabel voelt om problemen of zorgen met je te delen.

Phishing en oplichting

Phishing is een ernstig risico op social media en kan iedereen treffen. Het houdt in dat oplichters valse websites en nepberichten gebruiken om je persoonlijke informatie te stelen.

Een veelvoorkomend phishing-bedrog is een valse bank die je vraagt je gegevens opnieuw te verifiëren of je pas en pincode op te sturen. Deze verzoeken zijn nep en bedoeld om je financiële informatie te verkrijgen.

Oplichting komt ook vaak voor, zoals aanbiedingen die te mooi zijn om waar te zijn, nepberichten en valse accounts. Wees altijd voorzichtig met onbekende berichten en verzoeken om persoonlijke informatie. Controleer de betrouwbaarheid van afzenders en links altijd voordat ergens op klikt of persoonlijke informatie deelt.

Andere negatieve aspecten van social media

Dit is een uitgebreide lijst van verschillende gevaren van social media waar je je goed bewust van moet zijn:

• Privacyproblemen. Persoonlijke informatie kan gemakkelijk worden gedeeld en misbruikt. Zelfs met strikte privacy-instellingen kan informatie nog steeds worden onderschept of gedeeld zonder jouw toestemming.
• Cyberpesten. Social media bieden bij uitstek een platform voor cyberpesten en online intimidatie, wat kan leiden tot emotionele schade en psychische problemen bij slachtoffers.
• Malware. Het klikken op verdachte links of het downloaden van bestanden via social media kan leiden tot malware-infecties. Malware kan je apparaat beschadigen, persoonlijke gegevens stelen, of je netwerk infecteren.
• Verslaving en tijdverspilling. Het constant scrollen door sociale media kan leiden tot verslaving en een aanzienlijke hoeveelheid verloren tijd. Dit kan ook invloed hebben op de productiviteit en de balans tussen werk en privéleven.
• Negatieve impact op geestelijke gezondheid. Het vergelijken van jezelf met anderen op sociale media kan gevoelens van onzekerheid, angst en depressie verergeren. De constante blootstelling aan perfectie en succes kan een negatieve invloed hebben op je zelfbeeld.
• Desinformatie en nepnieuws. Social media kunnen een platform zijn voor het verspreiden van desinformatie, nepnieuws en schadelijke geruchten.
• Inbreuk op gegevensbeveiliging. Gegevens van gebruikers kunnen worden verzameld en opgeslagen door socialmediabedrijven, wat kan leiden tot datalekken of misbruik van persoonlijke informatie.
• Ongepaste inhoud. Gebruikers, vooral jongeren, kunnen worden blootgesteld aan ongepaste of schadelijke inhoud, zoals geweld, haatzaaiende uitlatingen of pornografie.

Advies: altijd opletten

De hiervoor beschreven gevaren lijken open deuren, maar er zijn genoeg mensen die erin trappen. Blijf altijd alert. Als iets te mooi lijkt om waar te zijn, dan is dat vaak ook zo.

Een bank of andere officiële instantie zal je nooit op social media naar persoonlijke gegevens vragen. Voorkom oplichting, chantage en bedreiging door online geen dingen te doen die je ook niet offline zou doen.

Social media verkopen persoonlijke informatie aan adverteerders, die je vervolgens met gerichte advertenties kunnen targets. Daardoor weten platforms en adverteerders altijd wie je bent, wat je doet en waar je je bevindt. Je kunt dit voorkomen door gebruik te maken van een VPN. Een VPN verbergt je IP-adres, waardoor je moeilijker te volgen bent, en versleuteld je gegevens. Hierdoor kun je veilig en privé surfen. Als je wel continu ingelogd blijft op Facebook kunnen websites via een zogenaamde Facebookpixel echter toch achterhalen dat je een bepaalde site hebt bezoekt.

Neem je online privacy en veiligheid in eigen handen door zo weinig mogelijk op social media te delen en een VPN te gebruiken om je gegevens te versleutelen. NordVPN biedt behalve sterke encryptie ook Threat Protection Pro, een krachtige anti-malwaretool die phishing voorkomt door schadelijke websites te blokkeren en een malwarescanner bevat die bestanden tijdens het downloaden op malware scant.