Prywatny DNS – czym jest i jak działa?

Czym jest prywatny DNS?

Prywatny DNS to serwer, który użytkownik/użytkowniczka konfiguruje samodzielnie, zamiast używać domyślnego DNS od swojego dostawcy internetu. Jeśli nie zmieniałeś ustawień DNS, najprawdopodobniej używasz w domu serwera DNS należącego do twojego dostawcy internetu (i DNS dostawcy sieci, gdy korzystasz z publicznej sieci Wi-Fi lub Wi-Fi w pracy). Prywatny DNS szyfruje zapytania DNS, dzięki czemu ani dostawca internetu, ani osoby postronne nie widzą, które strony odwiedzasz. Jednak dostawcy usług internetowych i inni obserwatorzy sieci mogą nadal wnioskować, które strony odwiedzasz na podstawie adresów IP, z którymi łączy się Twoje urządzenie, chyba że używasz dodatkowych narzędzi prywatności, takich jak VPN.

Aby uzyskać jaśniejszy obraz tego, czym jest prywatny DNS, przyjrzyjmy się podstawowej kwestii — czym jest DNS i jak działa? DNS (ang. domain name system, czyli system nazw domen) to ważny protokół internetowy, który tłumaczy zrozumiałe dla człowieka adresy internetowe na nieco bardziej skomplikowane adresy IP, których komputery używają do łączenia się ze sobą.

Gdy wpisujesz adres strony internetowej w pasku adresu przeglądarki internetowej, komputer wysyła zapytanie DNS do serwera DNS, aby znaleźć odpowiedni adres IP witryny, którą chcesz odwiedzić. Na przykład witryna NordVPN używa nazwy domeny nordvpn.com, która odpowiada numerycznemu adresowi IP 104.19.159.190.

Zwykle proces wysyłania zapytań DNS do serwerów DNS nie jest szyfrowany, co oznacza, że ​​są widoczne dla dostawcy internetu i potencjalnych podglądaczy. Jednak gdy łączysz się z prywatnym serwerem DNS, szyfruje on te zapytania i tworzy bezpieczną ścieżkę, która ukrywa te informacje przed osobami monitorującymi połączenie internetowe.

Jak działa prywatny DNS?

Już ustaliliśmy, co robi prywatny DNS — wysyła zapytania DNS przez szyfrowany tunel. Teraz przyjrzyjmy się bliżej kwestii prywatnego DNS. Załóżmy, że szukasz NordVPN. Co się dzieje dalej i kiedy pojawia się prywatny serwer DNS?

1. 1.Wpisujesz nazwę domeny (np. nordvpn.com) w przeglądarce internetowej.
2. 2.Komputer wysyła żądanie DNS do serwera DNS, aby znaleźć odpowiadający adres IP dla tej domeny.
3. 3.Żądanie DNS jest wysyłane przez internet do serwera DNS, który może należeć do dostawcy internetu lub firmy takiej jak Google Public DNS lub Cloudflare DNS.
4. 4.Serwer DNS znajduje adres IP powiązany z nazwą domeny i odsyła go do Twojego komputera.
5. 5.Odpowiedź DNS jest wysyłana przez Internet do serwera DNS, który może być dostarczony przez Twojego dostawcę usług internetowych lub firmę taką jak Google Public DNS lub Cloudflare DNS.
6. 6.Twój komputer dostarcza adres IP do przeglądarki internetowej, dając jej znać, gdzie się połączyć.
7. 7.Twój dostawca internetu kieruje żądanie połączenia przeglądarki do serwera pod tym adresem IP.
8. 8.Serwer internetowy odpowiada, wysyłając dane witryny z powrotem przez dostawcę internetu do Twojej przeglądarki.
9. 9.Twoja przeglądarka wyświetla witrynę na ekranie.

Podczas korzystania z prywatnego serwera DNS Twój dostawca internetu nadal kieruje Twoje żądania i odpowiedzi. Jednak zapytania DNS są szyfrowane, więc dostawca nie widzi konkretnych nazw domen, których szukasz.

Podczas gdy dostawca usług internetowych może stwierdzić, że Twoje urządzenie łączy się z serwerem DNS i uzyskuje dostęp do różnych adresów IP, nie będzie wiedział, o które witryny lub domeny konkretnie prosisz. To szyfrowanie chroni Twoje nawyki przeglądania przed łatwym śledzeniem na poziomie DNS.

Przykłady użycia prywatnego DNS

Jeżeli w ciągu dnia często zmieniasz sieci, skonfigurowanie prywatnego DNS na urządzeniach mobilnych może okazać się przydatne. Tryb prywatnego DNS zapewnia dodatkową warstwę ochrony i prywatności na urządzeniach mobilnych i inteligentnych urządzeniach domowych.

• Prywatny DNS na urządzeniach mobilnych. Po włączeniu prywatnego DNS urządzenie mobilne szyfruje zapytania DNS, więc niezależnie od tego, czy przeglądasz sieć komórkową, czy publiczną sieć Wi-Fi, Twoja aktywność przeglądania pozostaje prywatna.
• Prywatny DNS na domowych inteligentnych urządzeniach. Wiele urządzeń IoT polega na DNS w celu komunikacji ze swoimi serwerami. Korzystając z prywatnego DNS, zwiększasz ochronę swoich inteligentnych urządzeń, takich jak kamery, głośniki i termostaty, przed atakami opartymi na DNS i innymi cyberzagrożeniami.
• Prywatny DNS w celu zmniejszenia liczby reklam i śledzenia online. Firmy często używają żądań DNS do profilowania zachowań użytkowników, ale prywatne szyfrowanie DNS uniemożliwia im wyciąganie takich wniosków. Skutkuje to mniejszą liczbą ukierunkowanych reklam i mniejszym profilowaniem danych. Oprócz włączenia prywatnego DNS możesz też od czasu do czasu zmieniać serwery DNS —  zrobisz to w ustawieniach sieciowych swojego urządzenia. Różne serwery DNS mogą poprawić szybkość, prywatność i wydajność witryny. Jednak prywatny DNS oferuje jeszcze silniejszą ochronę.

Korzyści prywatnego DNS

Korzystając z prywatnego DNS, będziesz lepiej przygotowany do unikania ataków phishingowych i zachowasz większą prywatność swojej internetowej aktywności.

Prywatność

Większa prywatność to jedna z głównych korzyści prywatnego DNS na urządzeniu. Dzięki szyfrowaniu żądań DNS dostawca internetu lub potencjalni podsłuchiwacze sieci nie zobaczą, na jakie strony internetowe wchodzisz.

Ochrona przed spoofingiem DNS

Kolejną korzyścią jest ochrona przed spoofingiem DNS, który w zasadzie polega na manipulowaniu danymi DNS w celu przekierowywania użytkowników do złośliwych stron internetowych. Szyfrowanie żądań DNS znacznie utrudnia cyberprzestępcom ich przechwytywanie lub manipulowanie, dzięki czemu użytkownik ma pewność, że łączy się z zaufanymi stronami internetowymi i jednocześnie zwiększa ochronę przed atakami phishingowymi.

Ograniczone śledzenie

Wielu dostawców usług internetowych rejestruje zapytania DNS w celu profilowania użytkowników i śledzenia ich internetowych zwyczajów. Prywatny DNS zakłóca ten proces, ukrywając wysyłane zapytania i ograniczając dane, które mogą zostać zebrane przez dostawcę internetu. Oznacza to mniej reklam i rekomendacji opartych na Twojej historii przeglądania.

Typy architektur prywatnego DNS

Architektury prywatnego DNS to różne sposoby konfiguracji i zarządzania prywatnym DNS. Do najczęstszych typów należą DNS lokalny, DNS w chmurze, hybrydowy prywatny DNS i DNS typu split-horizon.

Lokalny prywatny DNS

Lokalny DNS odnosi się do serwera DNS, którym firmy zarządzają w ramach własnej infrastruktury, zamiast polegać na zewnętrznych lub chmurowych usługach DNS. Wdrożenie lokalnego DNS pozwala firmom zachować prywatność wewnętrznych zapytań, zmniejszyć ryzyko działania osób trzecich i mieć pełną kontrolę nad dostępem.

Prywatny DNS w chmurze

Prywatny DNS w chmurze to usługa DNS hostowana przez zewnętrznego dostawcę, który szyfruje zapytania DNS i zarządza nimi na bezpiecznych serwerach w chmurze. Dostawca prywatnego DNS w chmurze ułatwia użytkownikowi życie, zajmując się bezpieczeństwem, prywatnością i szybkością DNS. Ci dostawcy zazwyczaj mają szybką i szeroką sieć serwerów, co może skrócić czas ładowania witryny i zapewnić bardziej stabilne połączenie. Po skonfigurowaniu nie musisz się martwić ręczną konfiguracją ustawień DNS.

Hybrydowy prywatny DNS

Hybrydowy prywatny DNS łączy lokalne serwery DNS i usługi DNS w chmurze, dzięki czemu organizacje i firmy mogą zarządzać ruchem wewnętrznym lokalnie i korzystać z zabezpieczeń w chmurze oraz filtrowania zapytań zewnętrznych.

Ta konfiguracja to połączenie zalet obu opcji  — zapewnia pełną kontrolę nad wewnętrznym zarządzaniem DNS z dodatkowym zabezpieczeniem w postaci DNS w chmurze. Dzięki hybrydowemu prywatnemu DNS ruch wewnętrzny pozostaje szybki i wydajny, a jednocześnie szyfruje i chroni zapytania zewnętrzne przed zagrożeniami.

Prywatny DNS typu split-horizon

Prywatny DNS typu split-horizon odpowiada różnie na zapytania DNS w zależności od tego, czy dane żądanie pochodzi z sieci, czy spoza niej. Organizacje używają go, aby usługi wewnętrzne były dostępne tylko dla użytkowników wewnętrznych, a użytkowników zewnętrznych kierują do wersji tych samych usług dostępnych publicznie.

Ta konfiguracja poprawia bezpieczeństwo, ukrywając poufne zasoby wewnętrzne przed osobami z zewnątrz. Pomaga również w wydajności sieci, ponieważ użytkownicy wewnętrzni uzyskują szybszy dostęp do usług lokalnych bez kierowania przez zewnętrzne serwery DNS.

Prywatne protokoły DNS

Prywatne protokoły DNS zapewniają, że żądania DNS pozostają bezpieczne i prywatne, szyfrując je podczas przesyłania przez Internet. Protokół ten zapobiega przechwytywaniu lub śledzeniu zapytań DNS przez osoby trzecie, takie jak dostawcy internetu lub snooperzy.

DNS-over-TLS

Protokół DNS-over-TLS (DoT) – czyli DNS przez TLS – szyfruje żądania DNS przy użyciu protokołu TLS, który jest również używany do zabezpieczania witryn HTTPS. DoT chroni przeglądanie przed osobami monitorującymi sieć, „owijając” zapytania DNS w TLS. Jest to szczególnie przydatne w otwartych lub publicznych sieciach Wi-Fi, w których niezabezpieczone żądania DNS są łatwe do przechwycenia.

DNS-over-HTTPS

DNS-over-HTTPS (DoH) działa podobnie do DoT, ale owija zapytania DNS w protokół HTTPS. Korzystając z tego samego protokołu, który zabezpiecza ruch sieciowy, DoH umożliwia mieszanie się zapytań DNS z innymi danymi HTTPS, co jeszcze bardziej utrudnia wykrywanie i przechwytywanie przez osoby trzecie.

DNSCrypt

DNSCrypt szyfruje zapytania DNS za pomocą własnego protokołu, dzięki czemu osoby trzecie nie mogą ich przechwycić ani nimi manipulować. DNSCrypt koncentruje się na uwierzytelnianiu odpowiedzi DNS — weryfikuje, czy odpowiedzi pochodzą z zaufanego serwera DNS i nie zostały zmienione przez hakerów. Ten protokół sprawdzi się, jeśli szukasz zarówno prywatności, jak i silnego zabezpieczenia przed snoopingiem DNS lub manipulowaniem nim.

DNS-over-QUIC

DNS-over-QUIC (DoQ) szyfruje żądania DNS za pomocą protokołu warstwy transportowej QUIC, który jest również przeznaczony do bezpiecznych połączeń internetowych z niskim opóźnieniem. Wysyłając zapytania DNS przez QUIC, DoQ minimalizuje czas konfiguracji połączenia i zmniejsza opóźnienia, dzięki czemu idealnie nadaje się do sieci mobilnych i szybkich. Protokół oferuje również odporność na utratę pakietów i przeciążenie, co zapewnia płynniejsze, szybsze przeglądanie nawet w trudnych warunkach sieciowych.

Korzystanie z protokołów DoH, DoT, DNSCrypt i DoQ zmniejsza ryzyko wycieków DNS, ale aby w pełni zapobiegać takim wyciekom, potrzebne będą dodatkowe zabezpieczenia, na przykład niezawodna usługa VPN.

Prywatny DNS: wyłączony czy automatyczny?

Nie ma uniwersalnej odpowiedzi na pytanie, czy prywatny DNS powinien być wyłączony czy ustawiony na automatyczny, ponieważ zależy to od Twoich potrzeb i środowiska sieciowego. Ogólnie zaleca się włączenie prywatnego DNS (ustawionego na „automatyczny”) na większości urządzeń osobistych, szczególnie gdy łączysz się zarówno z domową, jak i publiczną siecią Wi-Fi w ciągu dnia. Taka konfiguracja pomaga zapobiegać śledzeniu i podsłuchiwaniu.

Jednak w określonych sytuacjach — na przykład gdy sieć ma ścisłe wymagania lub występują problemy z wydajnością — może być konieczne tymczasowe wyłączenie go.

Ustawienia prywatnego DNS są łatwe do znalezienia i aktywowania na Twoim urządzeniu.

1. 1.Wejdź w ustawienia telefonu i kliknij Sieć i Internet
   

2. Odszukaj na liście ustawień Prywatny DNS

3. Następnie wybierz tryb prywatnego DNS. Możesz ustawić tryb Automatyczny lub ręcznie wpisać nazwę wybranego serwera DNS.

Czy prywatny DNS to to samo co VPN?

Nie, prywatny DNS i VPN to nie to samo. VPN zapewnia większą prywatność niż prywatny DNS.

Prywatny DNS szyfruje tylko zapytania DNS, co uniemożliwia dostawcom usług internetowych i atakującym dostęp do odwiedzanych stron i chroni przed niektórymi cyberatakami, takimi jak przechwytywanie DNS lub snooping. Nie chroni jednak Twojego adresu IP przed innymi ani nie szyfruje reszty ruchu internetowego. Jeśli chcesz poprawić swoją prywatność tak, jak to tylko możliwe, najlepiej jest używać zarówno prywatnego DNS, jak i VPN.

Sieć VPN szyfruje całe połączenie internetowe, chroniąc zarówno Twoją aktywność przeglądania, jak i prawdziwy adres IP przed niepożądanymi osobami. Jednak niektórzy dostawcy VPN oferują również funkcję prywatnego DNS w swojej usłudze VPN. Jeśli używasz NordVPN do ochrony swojej wirtualnej lokalizacji i przesyłanych danych, możesz mieć pewność, że nasze prywatne serwery DNS bezpiecznie obsłużą wszystkie Twoje zapytania DNS automatycznie. Twój dostawca usług internetowych ujrzy jedynie to, że korzystasz z serwerów NordVPN.

Darmowy DNS kontra VPN z prywatnym DNS

Darmowy DNS to publicznie dostępna usługa DNS, z której możesz korzystać zamiast domyślnego DNS swojego dostawcy internetu. Pomaga ona odczytywać adresy witryn, ale zwykle nie ma szyfrowania, więc Twoja aktywność przeglądania może być widoczna dla osób trzecich. VPN z prywatnym DNS szyfruje zarówno zapytania DNS, jak i ruch internetowy, dzięki czemu przeglądanie jest prywatne i bezpieczne.

FAQ

Czy prywatny DNS jest bezpieczny?

”Prywatny DNS” zazwyczaj odnosi się do niepublicznego serwera DNS, zatem jest to serwer, który nie jest dostępny publicznie. Nie gwarantuje bezpieczeństwa, jednak prywatny DNS korzysta z protokołów TLS i HTTPS, zapewniając szyfrowanie i ochronę przed podsłuchiwaniem. Jeśli masz wątpliwości, zrób test wycieku DNS, aby sprawdzić swoją usługę DNS.

Co to jest prywatny tryb DNS?

Tryb prywatny DNS to funkcja urządzeń, która szyfruje zapytania DNS używając protokołu DNS-over-TLS (DoT) lub DNS-over-HTTPS (DoH). Chroni aktywność przeglądania użytkownika przed wzrokiem osób trzecich, takich jak dostawca internetu.

Co to jest prywatny tryb DNS na Androidzie?

Prywatny DNS na Androidzie to funkcja, która pozwala ustawić systemowy serwer DNS przy użyciu DNS-over-TLS. Prościej mówiąc, zapytania DNS – czyli praktycznie każde kliknięcie – są szyfrowane i przesyłane poprzez protokół TLS. Możesz włączyć tę funkcję w ustawieniach zaawansowanych Androida, w sekcji „Sieć i internet”.

Jak ustawić prywatny DNS na iPhone?

Aby włączyć prywatny DNS na iPhonie, musisz go skonfigurować poprzez dodanie adresu DNS w ustawieniach sieci Wi-Fi. 

1. 1.Otwórz „Ustawienia” > „Wi-Fi”
2. 2.Kliknij sieć Wi-Fi, z którą jesteś połączony.
3. 3.Przewiń w dół i wybierz „Konfiguruj DNS”.
4. 4.Wybierz „Ręcznie” i kliknij „Dodaj serwer”.
5. 5.Wpisz adres prywatnego serwera DNS.
6. 6.Usuń istniejące adresy DNS (opcjonalnie).
7. 7.Zapisz zmiany.

Filtrowanie DNS – co to jest?

Filtrowanie DNS blokuje strony i treści na poziomie DNS (tj. zanim zostaną otwarte i załadowane na urządzeniu). Poza filtrowaniem złośliwych linków i nieodpowiednich stron narzędzie to przydaje się także do blokowania cenzury online – publiczne usługi DNS używają filtrowania, aby zablokować dostęp do treści uznanych za niezgodne z prawem przez autorytarne rządy.

Prywatny DNS czy smart DNS?

Smart DNS kieruje zapytania DNS przez serwery, nie wpływając na pozostały ruch danych i nie zmieniając adresu IP. Pomaga to w obejściu automatycznych systemów zabezpieczających, które aktywują się przy odwiedzaniu danych stron z innego adresu IP, i pozwala na uzyskanie dostępu do sieci zezwalających tylko na twój prawdziwy adres IP (na przykład w pracy).

W przeciwieństwie do połączenia VPN z prywatnym DNS, smart DNS nie szyfruje ruchu internetowego – dostęp do treści będzie łatwiejszy, ale pozostaniesz podatny na zagrożenia. Większość topowych dostawców VPN oferuje konfiguracje smart DNS – NordVPN oferuje funkcję SmartDNS.