Virussen en malware verwijderen: een uitgebreide gids

Wat zijn computervirussen en malware?

Computervirussen en malware zijn schadelijke software ontworpen om computersystemen te verstoren, netwerken te infecteren en gevoelige informatie te stelen.

Computervirussen zijn zelfreplicerende programma's die computersystemen infecteren met hun schadelijke code. Ze nemen programma's en bestanden over en verspreiden zich wanneer deze bestanden worden overgedragen of gedeeld. Dit kan tot veel schade leiden, zoals beschadigde gegevens, het verlies van gegevens of gestolen informatie. 

Malware komt in verschillende vormen voor, zoals ransomware, spyware, trojans, wormen en adware. Het kan gevoelige gegevens stelen, bestanden beschadigen of verwijderen, beveiligingsmaatregelen uitschakelen, kwetsbaarheden in systemen misbruiken, ongeautoriseerde aanvallen op andere systemen lanceren en geïnfecteerde apparaten aan botnets toevoegen om DDoS-aanvallen uit te voeren..

Zowel virussen als malware kunnen veel schade aan systemen toebrengen, waardoor bedrijfsprocessen stagneren, persoonlijke gegevens verloren gaan en financiële schade of reputatieschade ontstaat. 

Hoe verspreiden virussen en malware zich?

Computervirussen en malware verspreiden zich op verschillende manieren, bijvoorbeeld via:

• E-mailbijlagen
• Besmette downloads
• Schadelijke links
• Valse websites
• Verwisselbare media (zoals USB-sticks)
• Kwetsbaarheden in software
• Netwerkverbindingen
• Social engineering
• Malvertising (kwaadaardige advertenties)
• P2P-netwerken

Zodra kwaadaardige software een apparaat infecteert, kan het zich verspreiden naar andere computers op het netwerk.

Tekenen dat je apparaat met een virus of malware geïnfecteerd is

Om een malware-infectie op te sporen, moet je de prestaties van je computer in de gaten houden en zoeken naar tekenen van malware. Ook goed verborgen malware en virussen zullen zich op een gegeven moment verraden. Let op deze tekenen:

• Langzame prestaties. Je apparaat is aanzienlijk trager bij het openen van bestanden of het uitvoeren van programma's.
• Systeemcrashes. Onverwachte vertragingen en crashes tijdens dagelijkse taken. 
• Overmatige pop-up advertenties. Willekeurige pop-up advertenties tijdens het browsen op het internet.
• Ongewone foutmeldingen. Foutmeldingen die niet kloppen of ongewoon lijken, kunnen erop wijzen dat je computer geïnfecteerd is.
• Uitgeschakelde beveiligingssoftware. Malware op je computer schakelt antivirussoftware vaak uit.
• Ongeautoriseerde wijzigingen. Malware kan bestanden, programma's of pictogrammen op je bureaublad wijzigen of zelfs verwijderen.
• Ongewone netwerkactiviteit. Als je datagebruik hoger is dan normaal, kan dit een teken zijn van malware of virussen op je apparaat.
• Ongewenste browserbalken of extensies. Malware kan onidentificeerbare werkbalken of extensies op je computer installeren.
• Omleidingen naar vreemde webpagina’s. Als je zonder reden naar onbekende sites wordt doorgestuurd tijdens het browsen, kan je apparaat geïnfecteerd zijn.
• Wachtwoorden die niet werken. Als sommige van je wachtwoorden niet meer werken, kan dit erop wijzen dat een hacker of malware je wachtwoorden heeft gestolen of gewijzigd.

Virussen en malware verwijderen: stap voor stap

Als je apparaat een van de bovenstaande tekenen van malware of virussen vertoont, raden we je aan de volgende stappen te doorlopen:

Doe een virusscan

Als je vreemd gedrag op je computer opmerkt, voer dan snel een virusscan uit met betrouwbare antivirussoftware om malware te verwijderen. Laat het programma zijn werk doen en je weet binnen enkele minuten of je apparaat geïnfecteerd is. Zorg ervoor dat je antivirussoftware up-to-date is, zodat je altijd beschermd bent tegen de nieuwste online dreigingen.

Verwijder gedetecteerde bedreigingen

Na het voltooien van de malwarescan door de antivirussoftware, bekijk je de resultaten en let dan vooral op de bedreigingen die zijn gedetecteerd. Veel antivirusprogramma's geven je de optie om geïnfecteerde bestanden te isoleren of te verwijderen om verdere schade te voorkomen. Volg de aangegeven stappen om malware te verwijderen.

Herstart je computer in de veilige modus

Als de malware hardnekkig is en je de ongewenste software niet kunt verwijderen, probeer je computer dan in de veilige modus op te starten. Volg deze stappen om de veilige modus in te schakelen op Windows 11:

• Druk op de Windows-toets + i om Instellingen te openen.
• Klik op ‘Update en beveiliging’ en selecteer vervolgens ‘Herstel’.
• Klik op ‘Nu opnieuw opstarten’ onder de sectie ‘Geavanceerd opstarten’.
• Je computer wordt opnieuw opgestart en toont het scherm ‘Kies een optie’.
• Selecteer "Problemen oplossen" en klik daarna op "Geavanceerde opties".
• Klik vervolgens op ‘Opstartinstellingen’.
• Klik op de knop ‘Opnieuw opstarten’.
• Druk in het scherm ‘Opstartinstelingen’ op de F4-toets om de veilige modus in te schakelen.

Je computer opnieuw opstarten in de veilige modus voorkomt dat schadelijke bestanden of programma's worden geladen, waardoor je ze makkelijker kunt verwijderen. Zodra je de malware-infectie hebt verwijderd, voer je de scan opnieuw uit om er zeker van te zijn dat alle malware is verwijderd.

Verwijder geïnfecteerde bestanden handmatig

Als je vermoedt dat bepaalde bestanden geïnfecteerd zijn, verwijder ze dan handmatig. Klik met de rechtermuisknop op een bestand en kies ‘Verwijderen’ of verplaats het naar de prullenbak. Leeg vervolgens de prullenbak om de malware of het virus volledig van je computer te verwijderen. Het handmatig verwijderen van geïnfecteerde bestanden kan enige technische kennis vereisen. Schakel een IT-expert in als je hier hulp bij nodig hebt. Vergeet ook niet de tijdelijke bestanden te verwijderen die door de geïnfecteerde bestanden zijn achtergelaten.

Herstel je systeem via een herstelpunt of back-up

Malware verwijderen van je Windows-pc, Mac, Android- en iPhone-apparaten kan lastig zijn. Als niets lijkt te werken, maar je hebt wel een herstelpunt of back-up gemaakt, kan het herstellen van je systeem een optie zijn om malware van je geïnfecteerde apparaat te verwijderen. Hierdoor wordt je gehele systeem teruggezet naar een vorige, schone staat. 

Verwijder schadelijke browserextensies

Je webbrowser is een van de belangrijkste doelen van cybercriminelen. Als je onbekende browserextensies ziet, kan dit op malware duiden die op je privégegevens uit is. Verwijder ze daarom zo snel mogelijk. Ga naar je browserinstellingen en zoek naar ‘Extensies’ of ‘Add-ons’. Bekijk de lijst zorgvuldig en verwijder verdachte extensies. Start de browser opnieuw en voer een virusscan uit om zeker te zijn dat de malware verwijderd is. 

Deinstalleer verdachte toepassingen

Het is verstandig om regelmatig te controleren of er geen onbekende applicaties op je apparaat staan, omdat dit malware kan zijn. Open het Configuratiescherm (Windows) of de map Toepassingen (Mac) en zoek de lijst met programma's en applicaties. Detecteer verdachte of ongebruikelijke programma's, klik met de rechtermuisknop op ze en selecteer ‘Verwijderen’ of ‘Verplaatsen naar prullenbak’. 

Bescherm je computer tegen malware- en virusinfecties

Dit is hoe je je computer tegen malware en virussen kunt beschermen:

• Installeer antivirussoftware. Installeer betrouwbare antivirus- en anti-malware software om je apparaten te beschermen. Zorg ervoor dat je software altijd up-to-date is met de nieuwste beveiligingspatches en voer regelmatig scans uit om je systeem en netwerken veilig te houden.
• Blijf veilig online. Wees alert tijdens het browsen en vermijd verdachte websites en links. Download geen bestanden van onbekende bronnen en gebruik alleen betrouwbare websites. Voor extra bescherming en een veilige internetervaring kun je een VPN-service gebruiken.
• Houd je besturingssysteem en software up-to-date. Zorg ervoor dat je regelmatig software- en systeemupdates uitvoert, zodat je beveiligingspatches en bugfixes ontvangt. Dit helpt je om de nieuwste malware en virussen te voorkomen.
• Wees voorzichtig met het downloaden van bestanden of klikken op links, vooral van onbekende bronnen. Scan je downloads met een malwarescanner voordat je ze opent.
• Gebruik sterke wachtwoorden. Gebruik unieke en complexe wachtwoorden voor je computer, online accounts en wifi-netwerken. Gebruik nooit dezelfde wachtwoorden voor verschillende accounts en overweeg een wachtwoordmanager om wachtwoorden op te slaan en te genereren.
• Gebruik een firewall. Een firewall werkt als tussenpersoon tussen je computer en externe netwerken. Het filtert inkomend en uitgaand verkeer en voorkomt ongeautoriseerde toegang en verdachte verbindingen.
• Maak regelmatig back-ups van je gegevens. Maak regelmatig back-ups van je belangrijke bestanden naar een externe schijf, cloudopslag of USB. In het geval van een malware- of virusinfectie kun je je bestanden herstellen en de schade minimaliseren.

Met deze eenvoudige stappen kun je het risico op malware- en virusinfecties op je apparaat flink verkleinen. Blijf alert tijdens het internetten, werk je software regelmatig bij en zet extra beveiliging in, zoals een VPN met extra beveiligingsfuncties. Maak gebruik van een NordVPN-bundel voor optimale bescherming.