Wat is gezichtsherkenning en is het veilig?

Gezichtsherkenning is een technologie waarmee een persoon kan worden geïdentificeerd aan de hand van een foto of video van zijn gezicht. Gezichtsherkenningssoftware wordt gebruikt om toegang tot toepassingen, systemen en diensten te krijgen, maar wordt ook op grote schaal door overheden en organisaties voor surveillance gebruikt. De technologie is nog niet 100% betrouwbaar – sommige telefoons kunnen bijvoorbeeld nog met een foto in plaats van met een ‘live’ gezicht ontgrendeld worden.

Het systeem van gezichtsherkenning werd in 1971 door de Amerikaanse onderzoekers Harmon, Les en Goldstein uitgevonden.

Hoe werkt gezichtsherkenning precies? Het proces van gezichtsherkenning kan in grote lijnen in de volgende drie stappen onderverdeeld worden:

Stap 1: Gezichtsdetectie

Gezichtsherkenning begint met gezichtsdetectie. Gezichtsdetectie betekent simpelweg dat een systeem in staat is te identificeren dat er een menselijk gezicht aanwezig is in een foto of video. Gezichtsdetectie kan bijvoorbeeld worden gebruikt om te tellen hoeveel mensen op een bepaalde plek zijn – of zelfs voor marketingdoeleinden door advertenties pas te tonen op het moment dat een gezicht wordt herkend.

Stap 2: Gezichtsanalyse

Gezichtsanalyse gaat een stapje verder. Dit is de stap waarbij gezichten in kaart worden gebracht door onder andere de afstand tussen de ogen, de afstand tussen neus en mond en de vorm van de kin te meten. Deze gegevens worden vervolgens omgezet in een reeks getallen of punten. Ook Facebook en Snapchat-filters maken gebruik van een soortgelijke technologie om gezichten in foto’s te herkennen.

Stap 3: Het vinden van een match

De data wordt vervolgens gebruikt om de identiteit van een persoon op een foto of video te bevestigen. Dit gebeurt door de data met gegevens in een database te vergelijken in de hoop een match te vinden. Of dit lukt, hangt af van de aanwezige gegevens in de database. Met de groeiende aanwezigheid van bewakingscamera’s beschikken zowel overheden als particuliere organisaties echter over ongelooflijk veel data. Grote kans dat foto’s of video’s van jou ook in databases voorkomen. En hoewel gezichtsherkenning niet 100% nauwkeurig is, kan het wel goed aangeven wanneer er een grote kans is dat het gezicht van een persoon overeenkomt met iemand in de database.

Dit zijn een aantal veelvoorkomende toepassingen van gezichtsherkenning:

• Ontgrendelen van telefoons. Verschillende telefoons maken gebruik van gezichtsherkenning. Gezichtsherkenning op de iPhone is bijvoorbeeld mogelijk met de gezichtsherkenning-app ‘Face ID’.
• Vinden van vermiste personen. Gezichtsherkenning kan worden gebruikt om vermiste personen en slachtoffers van mensenhandel op te sporen. Zolang vermiste personen in een databank zijn opgenomen, kan de rechtshandhaving worden gewaarschuwd zodra zij door camera’s met gezichtsherkenning worden gesignaleerd.
• Identificatie van foto’s op social media. Facebook gebruikt gezichtsherkenning om automatisch te detecteren wanneer Facebook-leden op foto’s verschijnen
• Grenscontrole en controles op luchthavens. Gezichtsherkenningssoftware versnelt en verbetert de controle bij grenzen. Luchtvaartmaatschappijen maken al gebruik van gezichtsherkenning om mensen te helpen sneller in te checken en aan boord van vliegtuigen te gaan.
• Identificatie bij banken. Banken maken steeds meer gebruik van gezichtsherkenning om mensen hun identiteit te laten verifiëren, vooral nu het overgrote deel van bankzaken via de smartphone geregeld wordt.

De volgende punten worden over het algemeen als de 3 grootste voordelen van gezichtsherkenning beschouwd:

Vermiste personen opsporen en daders identificeren

Gezichtsherkenning is een enorme hulp voor de rechtshandhaving, die deze technologie kan gebruiken om vermiste personen en daders van misdrijven op te sporen door gezichten op live camera’s met gezichtsherkenning met gegevens uit databases te vergelijken.

Verbeterde veiligheid in banken en op luchthavens

Deze technologie helpt bij het identificeren van criminelen en potentiële bedreigingen. Vooral op luchthavens en in banken – waar een hoge mate van veiligheid cruciaal is – is gezichtsherkenning zeer nuttig.

Objectief, snel en nauwkeurig

Gezichtsherkenning werkt met nauwkeurige, objectieve data en vereist geen fysiek contact of menselijke interactie. Dankzij het gebruik van AI wordt het identificatieproces automatisch en naadloos uitgevoerd.

En dit zijn 3 nadelen die tegenstanders van deze technologie vaak naar voren halen:

Potentieel voor misbruik

Voor gezichtsherkenning worden gigantische biometrische databanken met persoonlijke gegevens verzameld en gebruikt. Deze databases zijn vaak eigendom van particuliere bedrijven die met weinig of geen toezicht worden gerund. Hoeveel vertrouwen kunnen we hebben in een particulier bedrijf dat enorme databases met onze biometrische gegevens beheert? De data kan doorverkocht worden of via een datalek in verkeerde handen vallen.

De technologie is niet perfect

Gezichtsherkenningssoftware is over het algemeen minder effectief in het identificeren van vrouwen en gekleurde mensen dan witte mannen. Zo kan deze software iemand ten onrechte als crimineel identificeren, wat tot een arrestatie kan leiden.

Massasurveillance

Landen waar de persoonlijke vrijheid zeer beperkt is, zoals China, de VAE, Noord-Korea, Iran en Irak, maken vaak gebruik van gezichtsherkenning om burgers te bespioneren en personen die als onruststokers worden beschouwd te arresteren.

Je zult niet kunnen voorkomen dat je buiten op straat door bewakings- of veiligheidscamera’s geregistreerd wordt, maar je kunt je online veiligheid op het web wel optimaliseren. Val ten eerste niet ten prooi aan slecht internetgedrag en zorg dat persoonlijke gegevens en foto’s van je gezicht niet publiekelijk zichtbaar zijn. Een VPN zorgt daarnaast voor optimale veiligheid door een versleutelde tunnel te creëren waar je gegevens veilig door gestuurd worden. Daarnaast beschermt het je online-identiteit door je IP-adres te verbergen.