Biometrische gegevens: alles wat je moet weten

Wat zijn biometrische gegevens?

Biometrische gegevens zijn unieke kenmerken van een persoon die worden gebruikt om diens identiteit te verifiëren. Deze kenmerken kunnen fysiek zijn, zoals vingerafdrukken, gezichtskenmerken of een irisscan, of gedragsmatig, zoals de manier waarop iemand typt of loopt. 

Biometrische gegevens zijn moeilijk te repliceren en worden daarom steeds vaker gebruikt voor beveiliging, zoals bij toegang tot apparaten, gebouwen of online accounts. Ze nemen de plaats in van meer traditionele beveiligingsmethoden, zoals wachtwoorden of tweefactorauthenticatie. Voorbeelden zijn vingerafdrukscanners in smartphones, gezichtsherkenning en irisscans.

Soorten biometrische data

Biometrische gegevens kunnen worden onderverdeeld in verschillende categorieën, afhankelijk van het type kenmerk dat wordt gebruikt voor identificatie. De belangrijkste soorten biometrische data zijn:

Biologische gegevens zijn gebaseerd op unieke lichaamskenmerken die moeilijk te repliceren zijn en gebruiken genetische en moleculaire kenmerken. Voorbeelden hiervan zijn:

• DNA
• Bloedmonsters

Deze gegevens bieden een uiterst betrouwbare vorm van identificatie, doordat ze specifiek en uniek zijn voor ieder individu.

Morfologische gegevens hebben betrekking op de fysieke kenmerken van het lichaam, zoals de structuur en vorm van bepaalde lichaamsdelen. Voorbeelden hiervan zijn vingerafdrukken, gezichtsherkenning of irisscans. Deze gegevens zijn zichtbaar en gebaseerd op uiterlijke kenmerken van het lichaam

• Vingerafdrukken. Unieke patronen die veel gebruikt worden voor toegangssystemen en mobiele apparaten.
• Gezichtsherkenning. Het analyseren van gezichtskenmerken, zoals de vorm van het gezicht of de afstand tussen de ogen, om iemand te identificeren.
• Irisscans. De unieke patronen in de iris van het oog worden gebruikt voor nauwkeurige identificatie.

Gedragsgegevens zijn gebaseerd op patronen in het gedrag van een persoon. Voorbeelden hiervan zijn:

• Snelheid en stijl van typen. Het analyseren van hoe snel iemand typt en op welke manier dit gebeurt om de gebruiker te identificeren.
• Lopen en houding. De manier waarop iemand beweegt, kan worden gebruikt om iemand te identificeren, bijvoorbeeld bij toegangssystemen die beweging volgen.

Hoe werkt biometrische data?

Biometrische data werkt door unieke kenmerken van een persoon te meten, vast te leggen en te vergelijken met opgeslagen gegevens om iemands identiteit te verifiëren. Het proces begint meestal met het verzamelen van biometrische gegevens via een scanner of sensor. Dit kan bijvoorbeeld een vingerafdrukscanner, gezichtsherkenningscamera of een irisscanner zijn. De verzamelde gegevens worden vervolgens omgezet in digitale formaten die gemakkelijk kunnen worden opgeslagen en vergeleken.

Wanneer je jezelf opnieuw probeert te identificeren (bijvoorbeeld om toegang te krijgen tot een apparaat of beveiligingssysteem), worden de gemeten gegevens vergeleken met de eerder opgeslagen gegevens in de database. Als de kenmerken overeenkomen, wordt je identiteit bevestigd en krijg je toegang.

Biometrische gegevens: voorbeelden

Dit zijn voorbeelden van biometrische gegevens die momenteel op grote schaal gebruikt worden: 

• Vingerafdrukken. Een van de oudste en meest gebruikte vormen van biometrische beveiliging. Veel smartphones en laptops maken gebruik van vingerafdrukscanners voor toegang tot het apparaat.
• Gezichtsherkenning. Deze technologie analyseert de kenmerken van iemands gezicht, zoals de afstand tussen de ogen of de vorm van het gezicht. Het wordt vaak gebruikt in smartphones en beveiligingscamera's om toegang te verlenen.
• Irisscans. Ieder persoon heeft een uniek irispatroon, waardoor deze technologie uiterst betrouwbaar is voor identificatie. Irisscanners worden vaak gebruikt in high-security omgevingen, zoals luchthavens of toegangspunten tot gevoelige informatie.
• Stembiometrie. Deze technologie analyseert de unieke kenmerken van iemands stem, zoals toonhoogte, snelheid en intonatie. 
• Lopen en houding. Gedragsbiometrie kan de manier waarop iemand loopt of zijn houding aanneemt gebruiken voor identificatie. Dit wordt bijvoorbeeld toegepast in sommige moderne toegangssystemen en surveillance.

Waar wordt biometrische beveiliging gebruikt?

Biometrische beveiliging wordt op verschillende plekken ingezet waar veiligheid en snelle toegang belangrijk zijn. Voorbeelden zijn:

• Smartphones en laptops. Vingerafdruk- of gezichtsherkenning wordt gebruikt om persoonlijke apparaten te ontgrendelen en gevoelige gegevens te beschermen.
• Luchthavens en grenscontrole. Irisscans en gezichtsherkenning worden gebruikt voor snelle en veilige paspoortcontrole.
• Banken en betalingssystemen. Stembiometrie of vingerafdrukken worden vaak gebruikt voor het verifiëren van klanten bij online betalingen of toegang tot accounts.
• Bedrijven en overheidsgebouwen. Vingerafdrukken of gezichtsherkenning worden gebruikt voor toegang tot beveiligde ruimtes en gevoelige informatie.

Deze technologieën zorgen voor efficiënte en betrouwbare identiteitsverificatie, met als doel de veiligheid te verhogen en de kans op ongeautoriseerde toegang te verkleinen.

Is biometrie veilig?

Biometrie wordt over het algemeen als een zeer veilige manier van identificatie beschouwd, omdat de gebruikte kenmerken, zoals vingerafdrukken, gezichtskenmerken of DNA, uniek zijn voor elk persoon. Dit maakt het voor kwaadwillenden moeilijk om toegang tot systemen te verkrijgen zonder de juiste biometrische gegevens. Bovendien bieden veel biometrische systemen geavanceerde encryptie om ervoor te zorgen dat de verzamelde data veilig wordt opgeslagen en verwerkt.

Toch is geen systeem volledig onfeilbaar. Er zijn zorgen over privacy en de mogelijkheid van misbruik van biometrische gegevens, zoals bij hacks of datalekken. Cybercriminelen kunnen bijvoorbeeld phishing-aanvallen gebruiken om toegang te krijgen tot systemen die biometrische data opslaan. En aangezien deze gegevens permanent zijn en niet zoals wachtwoorden veranderd kunnen worden, kunnen gestolen gegevens een leven lang misbruikt worden. Daarnaast kunnen sommige systemen gevoelig zijn voor fouten, zoals het onterecht goedkeuren of afwijzen van een identiteit.

Desondanks wordt biometrische beveiliging als een belangrijke stap vooruit beschouwd, zolang er passende beveiligingsmaatregelen en ethische richtlijnen worden gevolgd. 

Komt misbruik van biometrische gegevens vaak voor?

Omdat biometrische gegevens, zoals vingerafdrukken en gezichtsherkenning, uniek zijn voor ieder individu, zijn ze moeilijk te repliceren. Deze gegevens zijn echter niet volledig onfeilbaar. In tegenstelling tot wachtwoorden, die alleen de eigenaar kent, zijn biometrische gegevens vaak openbaar of makkelijk vast te leggen. Zo laat je bijvoorbeeld je vingerafdrukken overal achter, kan je gezicht gefotografeerd worden en kan je stem opgenomen worden. En als biometrische gegevens worden gestolen, kun je ze – in tegenstelling tot wachtwoorden – niet wijzigen. Als biometrische gegevens in verkeerde handen terechtkomen, kunnen ze langdurig worden misbruikt, wat ernstige gevolgen kan hebben voor je veiligheid en privacy.

Massasurveillance

Er zijn ook zorgen over het gebruik van biometrie voor massasurveillance. Overheden en bedrijven zouden deze gegevens kunnen gebruiken om mensen zonder hun toestemming te volgen. Dit kan leiden tot schendingen van de privacy en burgerrechten. Een voorbeeld is het gebruik van gezichtsherkenningstechnologie in China voor publieke surveillance, wat internationaal wordt bekritiseerd vanwege de impact op de privacy en mensenrechten.

Het is niet precies bekend hoe vaak misbruik van biometrische gegevens voorkomt. Hoewel er incidenten zijn gedocumenteerd, is er geen uitgebreide data beschikbaar die een duidelijk beeld geeft van de frequentie. Wat wel duidelijk is, is dat biometrische gegevens zeer gevoelig zijn en bij misbruik ernstige gevolgen kunnen hebben voor privacy en veiligheid.

Hoe kun je je biometrische gegevens beschermen?

Biometrische gegevens zijn uniek en moeilijk te wijzigen, waardoor het extra belangrijk is om ze goed te beveiligen. Volg deze tips om jouw biometrische gegevens veilig te houden:

1. 1.Beperk het delen van biometrische gegevens. Wees selectief met het delen van biometrische gegevens. Gebruik ze alleen op betrouwbare platforms of apparaten die sterke beveiligingsmaatregelen hebben.
2. 2.Gebruik encryptie. Versleutel biometrische gegevens met behulp van sterke encryptie zodat ze onleesbaar zijn voor onbevoegden. Veel apparaten en systemen bieden ingebouwde encryptiemogelijkheden om opgeslagen gegevens te beschermen. Daarnaast is het belangrijk om een VPN te gebruiken, omdat deze je netwerkverbinding versleutelt. Zo zijn je biometrische gegevens beter beschermd tegen hackers.
3. 3.Controleer privacy-instellingen. Veel apparaten en apps bieden de mogelijkheid om je privacy-instellingen aan te passen. Controleer deze regelmatig en schakel biometrische identificatie uit als je het niet nodig hebt.
4. 4.Beperk toegang tot biometrische gegevens. Zorg ervoor dat alleen de nodige partijen toegang hebben tot je biometrische gegevens. Beperk bijvoorbeeld het aantal apps of systemen die vingerafdrukken of gezichtsherkenning gebruiken. Als alternatief kun je bijvoorbeeld sterke wachtwoorden, multifactorauthenticatie (MFA) en een password manager of passkeys gebruiken om je accounts te beveiligen.
5. 5.Blijf op de hoogte van nieuwe bedreigingen. Biometrische beveiliging is voortdurend in ontwikkeling, net als de manieren waarop gegevens kunnen worden misbruikt. Blijf op de hoogte van de laatste veiligheidsmaatregelen en pas je bescherming aan waar nodig.