Wat is een proxyserver?

Proxyservers kunnen de communicatie tussen de client (je apparaat) en de aangevraagde service (een website, applicatie of database) beveiligen en verbeteren. Daarnaast hebben ze vele andere functies, zoals het opslaan van gegevens in de cache om je internetsnelheid te verbeteren en het maskeren van je IP-adres, zodat je virtuele locatie verborgen blijft. De exacte functies en privacyvoordelen variëren afhankelijk van het type proxyserver.

Een proxyserver fungeert als een tussenstation waar internetverkeer doorheen stroomt. Gebruikers configureren hun apparaten om verbinding te maken met de proxyserver, waardoor al het verkeer van en naar het internet via de proxyserver wordt geleid. De proxyserver kan het verkeer vervolgens analyseren, filteren, wijzigen of controleren voordat het naar de bestemming wordt doorgestuurd of voordat het naar je apparaat wordt teruggestuurd.

Laten we dit proces in meer detail bekijken:

1. De client (je apparaat of webbrowser) vraagt webinhoud of diensten aan bij een bestemmingsserver (je wilt bijvoorbeeld een bepaalde website bezoeken of informatie uit een database opvragen).
2. In plaats van direct contact op te nemen met de bestemmingsserver, gaat het verzoek eerst naar de proxyserver.
3. De proxyserver controleert of het verzoek van de client voldoet aan vooraf gedefinieerde regels.
   • Als dat het geval is, stuurt de proxyserver het verzoek door naar de bestemmingsserver namens de client.
   • Als dat niet het geval is, kan de proxyserver de client een foutmelding geven of hem omleiden naar een andere server.
4. De bestemmingsserver verwerkt het verzoek en geeft zijn antwoordt door aan de proxyserver.
5. De proxyserver kan wijzigingen aanbrengen in het antwoord. Hij kan het bijvoorbeeld cachen voor toekomstig gebruik, filteren om ongewenste inhoud te verwijderen of authenticatie vereisen voordat de client het kan zien.
6. Ten slotte stuurt de proxyserver het (gewijzigde) antwoord naar de client. De client ziet de webcontent of gebruikt de dienst alsof hij rechtstreeks verbonden is met de bestemmingsserver.

Proxyservers werken op dezelfde manier als VPN’s. Ze routeren je verkeer ook en verbergen je IP-adres. Het meest opvallende verschil tussen een VPN en een proxy is dat een VPN het verkeer ook versleutelt, terwijl proxyservers dat niet doen.

Aangezien een proxyserver zich aan de serverkant kan bevinden of deel kan uitmaken van de netwerkinfrastructuur, kan het zijn dat de client zich niet bewust is van de tussenliggende proxy en aanneemt dat hij direct met de bestemmingsserver communiceert.

Je werkgever of internetprovider kan bijvoorbeeld een proxyserver gebruiken om inhoud te filteren of in de cache op te slaan of zelfs je activiteiten te volgen zonder dat je het weet. En dat zijn niet de enige toepassingen van proxyservers.

Proxy’s zijn krachtige hulpmiddelen voor het beheren of beveiligen van netwerkverkeer en het verbeteren van de prestaties. Hier zijn enkele van de meest voorkomende manieren waarop proxyservers worden gebruikt:

• Filteren van netwerken. Je kunt proxyservers gebruiken om de toegang tot bepaalde websites of webcontent te filteren en te blokkeren. In dit geval functioneren proxy’s als firewalls: ze kunnen internetbeperkingen afdwingen, voorkomen malware en phishing-aanvallen en beperken de toegang tot ongepaste of illegale inhoud.
• Caching. Proxyservers slaan veelgebruikte bronnen zoals webpagina’s, afbeeldingen en video’s op. Ze tonen vervolgens gegevens in de cache in plaats van content van de originele server op te halen.
• Voorkomen van overbelasting. Proxyservers verdelen clientverzoeken over meerdere servers om overbelasting van één server te voorkomen. Ze kunnen ook verzoeken van defecte of overbelaste servers detecteren en doorsturen naar servers die voldoende capaciteit hebben.
• Beperkingen omzeilen. Terwijl proxyservers aan de serverzijde internetbeperkingen kunnen afdwingen, kunnen proxy’s aan de clientzijde helpen deze te omzeilen. Omdat proxyservers webverkeer omleiden, kunnen ze beperkingen omzeilen die zijn ingesteld door netwerkbeheerders, internetproviders of zelfs overheden.
• IP-adres verbergen. De proxyserver maakt namens jou verbinding met het internet, zodat webpagina’s het IP-adres van de server ziet in plaats van dat van jou. Het zorgt ervoor dat je IP-adres en andere identificerende informatie verborgen blijven voor nieuwsgierige ogen.
• SSL-encryptie en decryptie. Sommige typen proxyservers kunnen omgaan met encryptie en decryptie van SSL. Hierdoor kan de webserver zich richten op het verwerken van aanvragen in plaats van zich bezig te houden met cryptografie.
• Routeren. Een proxyserver kan verzoeken via verschillende servers routeren op basis van vooraf gedefinieerde criteria, zoals de inhoud van het verzoek of de locatie van de client.

Proxyservers kunnen op verschillende manieren worden ingedeeld op basis van hun functionaliteit en protocollen. Laten we de meestvoorkomende soorten proxyservers bekijken.

De meest voorkomende classificatie van proxyservers houdt rekening met de richting van de verkeersstroom en de locatie van de proxy ten opzichte van de client en server. We kunnen twee types onderscheiden: ‘forward’ en ‘reverse’ proxy’s.

Forward proxy

Een forward proxy is een proxyserver die optreedt namens de client om bronnen van het internet aan te vragen. De forward proxy bevindt zich op het netwerk van de client en wordt daarom ook wel een client-side proxy genoemd.

Het internet ziet de forward proxy als de client, terwijl de client de forward proxy ziet als het internet. Forward proxies verbergen het IP-adres en de virtuele locatie van de client, helpen om contentfilters te omzeilen en geven toegang tot beperkte content.

Reverse proxy

Een reverse proxy is een proxyserver die optreedt namens de webserver om aanvragen van clients te ontvangen. Omdat een reverse proxy zich op het netwerk van de server bevindt, wordt het ook wel een server-side proxy genoemd.

De webserver ziet de reverse proxy als de client, terwijl de client de reverse proxy als de webserver ziet. Een proxyserver helpt de webserver verborgen te blijven voor clients en speelt een cruciale rol in het garanderen van de betrouwbaarheid, veiligheid en prestaties van webapplicaties.

Servers kunnen reverse proxy’s gebruiken om overbelasting van servers te voorkomen en voor caching en beveiliging. Reverse proxy’s kunnen ook een enkel toegangspunt bieden tot meerdere webservers, waardoor het beheren en schalen van webapplicaties eenvoudiger wordt.

Een andere manier om proxyservers te classificeren is op basis van hun locatie en beheerder.

Residentiële proxy

Een residentiële proxy is een tussenliggende server met een IP-adres dat door een internetprovider is toegewezen aan een huiseigenaar of een bedrijf.

Je computer zou als residentiële proxy kunnen werken als je iemand buiten je huishouden er verkeer doorheen laat leiden. In dat geval ben jij de beheerder van de residentiële proxy en heeft de andere persoon toegang tot het internet via het IP-adres van jouw apparaat.

Een residentiële proxy wordt onder andere gebruikt voor web scraping, datamining, advertentieverificatie en andere online activiteiten die een hoge mate van anonimiteit en IP-rotatie vereisen. Omdat residentiële proxy’s lijken op het gedrag van menselijke internetgebruikers, vertrouwen websites en zoekmachines ze meestal meer dan andere proxy-types. Het verkrijgen en onderhouden van dergelijke proxy’s is echter ook duurder.

Datacenterproxy

Een datacenterproxy is een tussenliggende server die gehost wordt in een datacenter. Dit type proxy wordt onder andere gebruikt voor automatiseringstaken en webscraping.

Datacenterproxy’s zijn veel eenvoudiger en goedkoper te krijgen en te onderhouden dan proxy’s voor thuisgebruik. Ze zijn ook stabieler en sneller, maar hun gedrag is enigszins voorspelbaar, waardoor websites en zoekmachines ze beter kunnen detecteren en blokkeren.

Mobiele proxy

Een mobiele proxy is een tussenliggende server die wordt gehost op een mobiel apparaat, zoals een smartphone of tablet, en waarvan het IP-adres is toegewezen door een mobiele provider. De mobiele proxy wordt onder andere gebruikt voor het testen van mobiele apps en het verifiëren van mobiele advertenties.

Het gebruik van een proxyserver kan het browsen meer privé maken, maar de mate van anonimiteit verschilt afhankelijk van het type proxyserver.

Transparente proxy

Een transparante proxy is een tussenliggende server die het IP-adres van de client niet verbergt.

Transparante proxy’s bieden geen anonimiteit. Ze onthullen je identiteit aan de server, waardoor je ze niet kunt gebruiken om je online privacy te beschermen. Ze bieden echter wel voordelen: je kunt transparante proxy’s gebruiken voor caching om het surfen op het web te versnellen.

Niveau van anonimiteit: laag.

Anonieme proxy

Een anonieme proxy is een tussenliggende server die het IP-adres van de gebruiker verbergt voor webservers. Maar de anonieme proxy kan andere informatie onthullen, zoals het browsertype, de taalinstellingen of het besturingssysteem van de client. Hoewel deze informatie je niet direct identificeert, helpt het de pool van potentiële gebruikers te verkleinen.

Niveau van anonimiteit: gemiddeld.

Proxy met hoge anonimiteit

Een proxyserver met hoge anonimiteit is een tussenliggende server die het IP-adres van de gebruiker verbergt en andere identificerende informatie die in de HTTP-headers wordt verzonden, zoals het browsertype of het besturingssysteem.

Proxy’s met hoge anonimiteit maken het moeilijker om je activiteiten te herleiden naar je IP-adres of apparaat. Wat proxy’s betreft, is het een goede keuze voor activiteiten die privacy vereisen.

Niveau van anonimiteit: hoog.

Distorting proxy

Een distorting proxy is een tussenliggende server die het IP-adres van de client verbergt en een vals IP-adres aan de server doorgeeft.

Niveau van anonimiteit: gemiddeld tot hoog (hangt af van de configuratie van de proxyserver).

Roterende proxy

Een roterende proxy is een tussenliggende server die een pool van IP-adressen gebruikt en deze periodiek roteert om anonimiteit te bieden en IP-blokkering te voorkomen.

Roterende proxy’s kunnen helpen bij webscraping, datamining en andere activiteiten waarbij veel verzoeken naar een server moeten worden gestuurd zonder dat ze worden gedetecteerd.

Niveau van anonimiteit: gemiddeld tot hoog (hangt af van het aantal IP-adressen in de pool en hoe vaak ze worden gerouleerd).

Toegankelijkheid is een andere manier om proxy’s in verschillende categorieën te verdelen.

Publieke proxy

Een publieke proxy is een proxyserver die voor iedereen toegankelijk is. Je hebt er toegang toe zonder dat je je hoeft te authenticeren. Natuurlijk maakt deze toegankelijkheid publieke proxy’s langzamer en minder betrouwbaar. Ze hebben het grootste risico om op de zwarte lijst te komen en geblokkeerd te worden door websites en zoekmachines.

Gedeelde proxy

Een gedeelde proxy is een proxyserver die door veel gebruikers wordt gebruikt. Ze delen hetzelfde IP-adres en dezelfde poort, maar hun online activiteiten worden gescheiden gehouden door verschillende software- en hardwareconfiguraties. Dit type proxy wordt ook wel een semi-dedicated proxy genoemd.

Privéproxy

Een privéproxy is een proxyserver die door één enkele gebruiker of organisatie wordt gebruikt. Privéproxy’s bieden een dedicated IP-adres en poort aan de gebruiker en worden daarom ook wel dedicated proxy’s genoemd.

Privéproxy’s bieden een hoger niveau van privacy, beveiliging en prestaties. Ze vereisen authenticatie voor gebruik en kosten meer dan gedeelde proxy’s.

Sommige proxyservers verwerken verkeer van specifieke netwerkprotocollen of verkeerstypen.

HTTP-proxy

Een HTTP-proxy (Hypertext Transfer Protocol) is een webproxyserver die HTTP-verzoeken afhandelt tussen clients en servers op het internet.

HTTP-proxy’s zijn geweldig voor caching omdat ze een kopie van webinhoud kunnen opslaan. Ze kunnen inhoud filteren en het IP-adres van de client verbergen voor de server. Maar omdat ze verzoeken in platte tekst verwerken, zijn ze niet de beste keuze voor gevoelige gegevens.

HTTPS-proxy

Een HTTPS-proxy (Hypertext Transfer Protocol Secure) is een webproxyserver die HTTPS-verkeer tussen clients en servers op internet afhandelt.

Een HTTPS-proxy werkt op dezelfde manier als een HTTP-proxy, maar versleutelt je verbinding met de proxyserver. En omdat HTTPS-proxy’s versleuteld verkeer verwerken, kunnen ze het niet zien of in de cache opslaan.

SSL-proxy

Een SSL-proxy (Secure Sockets Layer) is een proxyserver die het SSL-verkeer tussen clients en servers op het internet afhandelt.

Een SSL-proxy kan het verkeer ontsleutelen en inspecteren voor beveiligingsdoeleinden, zoals het detecteren en blokkeren van kwaadaardig verkeer of ervoor zorgen dat alleen bevoegde gebruikers toegang krijgen tot bepaalde websites.

SMTP-proxy

Een SMTP-proxy (Simple Mail Transfer Protocol) is een proxyserver die SMTP-verkeer tussen e-mailclients en servers afhandelt.

Je kunt SMTP-proxy’s gebruiken om veilig e-mails te verzenden en te ontvangen, omdat ze inkomende en uitgaande e-mailberichten kunnen scannen op en malware. Ze kunnen ook helpen e-mailverkeer te optimaliseren door veelgebruikte e-mailberichten en bijlagen te cachen.

FTP-proxy

Een FTP-proxy (File Transfer Protocol) is een proxyserver die FTP-verkeer tussen clients en servers afhandelt. Dit protocol is verantwoordelijk voor bestandsoverdracht via het internet.

FTP-proxy’s bieden beveiliging en controle over het FTP-verkeer door het te filteren of aan te passen. Ze kunnen bijvoorbeeld de bestandstypes of -groottes beperken.

DHCP-proxy

Een DHCP-proxy (Dynamic Host Configuration Protocol) is een proxyserver die DHCP verzoeken en antwoorden tussen DHCP-clients en -servers op verschillende netwerksegmenten afhandelt.

DHCP-verzoeken helpen bij het verkrijgen van IP-adressen en andere netwerkconfiguratieparameters. DHCP-proxy’s werken dus meestal op de netwerklaag en worden voornamelijk door grote netwerken gebruikt voor het toewijzen van IP-adressen.

DNS-proxy

Een DNS-proxy (Domain Name System) is een proxyserver die DNS-verzoeken van clients afhandelt. Een DNS-proxy onderschept de DNS-verzoeken van de client en stuurt ze door naar de juiste DNS-server.

DNS-proxy’s kunnen het DNS-verkeer filteren of wijzigen om de toegang tot bepaalde websites te blokkeren of verzoeken om te leiden naar een andere server. Ondertussen verbetert het cachen van DNS-records de reactietijd van toekomstige DNS-query’s en vermindert het de belasting van de DNS-server.

Smart DNS-proxy

Een smart DNS-proxy is een proxyserver die geoptimaliseerd is voor het streamen van mediacontent. Hij ontvangt DNS-verzoeken van de client en stuurt ze door naar een DNS-server die geoptimaliseerd is voor streaming. Op deze manier krijg je toegang tot mediacontent zonder dat het de rest van je internetverkeer beïnvloedt.

SOCKS-proxy

Een SOCKS-proxy (Socket Secure) is een proxyserver die TCP/IP-verkeer van clients afhandelt.

SOCKS-proxy’s zijn er in verschillende soorten en maten. SOCKS5 is de nieuwste versie.

Je kunt SOCKS-proxy’s voor elk type internetverkeer gebruiken omdat ze protocolonafhankelijk zijn.

SIP-proxy

Een SIP-proxy (Session Initiation Protocol) is een proxyserver die de stroom SIP-verkeer tussen SIP-apparaten in een VoIP-netwerk (Voice over Internet Protocol) beheert en controleert.

SIP-proxy’s kunnen oproepen routeren en SIP-verkeer over veel servers verdelen om de netwerkprestaties te optimaliseren. Ze kunnen ook beveiligingsfuncties bieden zoals authenticatie, encryptie en DoS-bescherming (denial-of-service).

Hoewel de verschillende soorten proxyservers verschillen, bieden de meeste dezelfde voordelen

• Verbeterde beveiliging. Een proxyserver biedt een extra beschermingslaag omdat het interne netwerk niet rechtstreeks toegang heeft tot het internet. Je kunt de proxy-instellingen ook aanpassen om verkeer te filteren op basis van specifieke regels, zoals het blokkeren van bepaalde websites of protocollen. Het kan voorkomen dat malware en DDoS-aanvallen het lokale netwerk bereiken.
• Betere prestaties. Een proxyserver slaat bekeken webcontent vaak in de cache op. Dit vermindert het aantal aanvragen dat naar de bestemmingsserver wordt gestuurd en verbetert de responstijden. Een proxyserver kan ook gegevens comprimeren om het gebruik van bandbreedte te verminderen en de netwerkprestaties te verbeteren.
• Toegangscontrole. Een proxyserver kan internetverkeer filteren en controleren op basis van vooraf ingestelde regels en beperkingen en zo ongeautoriseerde toegang voorkomen en de beveiliging van het netwerk te versterken. Je werkgever kan bijvoorbeeld een proxyserver gebruiken om de toegang tot sociale netwerken tijdens werktijd te blokkeren, terwijl een internetprovider kan voorkomen dat gebruikers bepaalde websites bezoeken.
• Verbeterde privacy. Een proxyserver maskeert je IP-adres, waardoor het voor derden moeilijker wordt om je internetactiviteiten te volgen en je online van meer privacy kunt genieten.
• Minder censuur. Een proxyserver kan je internetverkeer omleiden via een server in een andere regio of een ander land. Zo kan het je helpen toegang te krijgen tot inhoud die anders geblokkeerd of beperkt zou zijn.

Net als dezelfde voordelen hebben de meeste proxyservers ook dezelfde nadelen:

• Gegevensregistratie. Hoewel proxyservers je privacy kunnen verbeteren, kunnen ze ook het tegenovergestelde doen – ze kunnen je gegevens loggen, zoals de websites die je bezoekt. De beheerders van de proxyservers kunnen toegang krijgen tot de gelogde gegevens en deze aan derden verkopen. Dit is een veelvoorkomende praktijk bij gratis proxyservers.
• Veiligheidsrisico’s. Proxyservers worden kwetsbaar voor beveiligingsrisico’s als beheerders ze niet goed instellen en onderhouden. Een kwetsbare proxyserver kan de beveiliging van het netwerk of de clientapparaten in gevaar brengen.
• Gebrek aan encryptie. De meeste proxyservers versleutelen je verkeer niet, waardoor gevoelige gegevens kunnen worden onderschept of gecontroleerd.
• Verhoogde latentie. Omdat het verkeer niet rechtstreeks naar de bestemming wordt geleid, maar een omweg maakt via de proxyserver maakt, kan dit de netwerkprestaties en internetsnelheid vertragen.
• Beperkte mogelijkheden. Sommige proxyservers werken alleen met specifieke protocollen of verkeer, waardoor je ze niet altijd kunt gebruiken.
• Eén enkel verbingspunt. Als een proxyserver uitvalt en offline gaat, kunnen clients de toegang tot het internet of specifieke diensten verliezen.
• Vereist technische kennis. Het implementeren en onderhouden van een proxyserver vereist technische expertise, wat een uitdaging kan zijn voor particulieren en kleine bedrijven.
• Kosten. Het opzetten en onderhouden van een proxyserver vereist extra hardware, software en personeel. Dit kan een groot nadeel zijn, vooral voor bedrijven die veel servers of geavanceerde functies nodig hebben.