Whaling-aanval: wat is whaling phishing?

Wat is een whaling-aanval?

Een whaling-aanval, ook wel whaling phishing of een whale-attack genoemd, is een vorm van gerichte cybercriminaliteit die onder social engineering valt (of meer specifiek: onder phishing). Bij deze aanval doen criminelen zich voor als betrouwbare collega’s of leidinggevenden binnen een bedrijf om slachtoffers te misleiden en gevoelige informatie of geld los te krijgen. Omdat deze aanvallen specifiek gericht zijn op hooggeplaatste personen, zoals directeurs en managers, zijn ze vaak geraffineerder en moeilijker te herkennen dan reguliere phishingpogingen.

Hoe werkt whaling?

Whaling phishing volgt hetzelfde principe als phishing, maar heeft een meer persoonlijke aanpak. De aanvallers sturen overtuigende e-mails met kwaadaardige links (e-mailspoofing) of benaderen hun doelwit via social media, berichtenapps of zelfs telefoontjes. Ze maken gebruik van psychologische trucs, zoals het creëren van een gevoel van urgentie, om het slachtoffer onder druk te zetten en snel te laten handelen. 

Voordat de aanval plaatsvindt, doen cybercriminelen uitgebreid onderzoek naar het bedrijf en zijn medewerkers om hun berichten zo geloofwaardig mogelijk te maken, waardoor zelfs oplettende personen slachtoffer kunnen worden.

Wat zijn de gevolgen van whaling?

Als je slachtoffer wordt van whaling phishing, kan dit je bedrijf grote financiële klappen, reputatieschade en juridische problemen bezorgen. Geslaagde aanvallen leiden vaak tot datalekken, geldverlies en het uitlekken van bedrijfsgeheimen. Bovendien kunnen whaling-aanvallen zorgen voor rechtszaken, boetes en een flinke vertrouwensbreuk bij klanten en andere betrokkenen.

Voorbeelden van whaling phishing

Dit zijn een aantal voorbeeld van van succesvolle whaling-aanvallen:

• In 2016 verloor een Belgische bank $ 75,8 miljoen door whaling phishing. Een aanvaller hackte het e-mailaccount van een topmedewerker, deed zich voor als de CEO en liet medewerkers geld overmaken naar zijn rekening. De fraude werd ontdekt tijdens een audit, maar de daders zijn nooit gevonden.
• In 2020 raakte het Australische hedgefonds Tessian $ 8,7 miljoen kwijt door een nep-Zoom-uitnodiging, een veelgebruikte methode tijdens de COVID-19-pandemie. Een van de oprichters klikte op de uitnodiging, waardoor een schadelijke link werd geactiveerd. Deze link creëerde vervolgens valse facturen binnen het e-mailsysteem van het fonds.
• In 2024 werd een HR-manager van Pune IT voor ruim $ 11.000 opgelicht. Cybercriminelen deden zich voor als de CEO van het bedrijf en haalden hem over om Apple-cadeaubonnen voor alle medewerkers te kopen.

Whaling en phishing – wat zijn de verschillen?

Het verschil tussen whaling en phishing zit hem vooral in de doelgroep en de aanpak. Phishing is een algemene aanvalsmethode die iedereen probeert te misleiden, vaak met nep-e-mails of links. Whaling is een gerichte aanval op topmanagers binnen een bedrijf, zoals CEO’s, en gebruikt verfijnde en persoonlijke technieken om grote bedragen of vertrouwelijke informatie te stelen.

Phishing werkt door massaal onpersoonlijke e-mails naar willekeurige mensen te sturen, in de hoop dat er een paar intrappen. Meestal gaat het om algemene verzoeken, zoals klikken op een link of je inloggegevens invoeren. Deze phishing-e-mails zijn vaak makkelijker te herkennen, omdat ze niet zo goed doordacht en gepersonaliseerd zijn als whaling-berichten. Omdat social engineering-aanvallen zo vaak voorkomen, zijn mensen zich meer bewust van phishing, waardoor deze aanvallen minder vaak slagen.

Whaling is daarentegen zeer gericht en goed doordacht, waarbij de aanval zich richt op een paar mensen of zelfs maar één persoon. Het lijkt op spear-phishing, maar bij whaling gaat het specifiek om leidinggevenden of belangrijke mensen in het bedrijf. Bij spear-phishing kan iedereen in het bedrijf een doelwit zijn, ongeacht rang. Hackers doen hun huiswerk vaak goed en kiezen hun slachtoffers strategisch, waarbij ze zich ook op de meest beïnvloedbare medewerkers, zoals nieuwkomers, kunnen richten.

Hoe kun je jezelf tegen whaling beschermen?

Om jezelf te beschermen tegen whaling phishing, is het belangrijk om alert en scherp te blijven. Controleer altijd zorgvuldig elke werkmail waarin om geld of gevoelige informatie wordt gevraagd. Je kunt ook extra stappen ondernemen om jezelf en je bedrijf beter te beveiligen tegen dit soort aanvallen.

Neem contact op met de persoon in kwestie

Heb je ook maar een klein vermoeden dat een bericht een whaling-aanval kan zijn? Neem dan via een andere manier contact op met de persoon die het zogenaamd gestuurd heeft. Bedrijven kunnen dubbelchecken zelfs als standaardregel invoeren voor gevoelige procedures om risico’s te voorkomen.

Controleer en filter e-mails zorgvuldig.

Let op waarschuwingssignalen in de e-mail. Controleer of het e-mailadres er normaal uitziet of rare afwijkingen heeft. Spelfouten of een dringende toon kunnen ook wijzen op een whaling-aanval. Gebruik beveiligingstools om verdachte e-mails te filteren. Met de Threat Protection Pro-functie van NordVPN kun je bovendien gemakkelijk schadelijke bestanden en valse websites herkennen.

Gebruik multifactorauthenticatie (MFA).

Als je met gevoelige gegevens en geldtransfers werkt, is multifactorauthenticatie (MFA) echt onmisbaar. Het is een belangrijke hulp om jezelf tegen whaling te beschermen door naast een wachtwoord een extra verificatiemethode te vereisen, zoals een eenmalige code via een app of biometrische identificatie (leestip: Wat zijn biometrische gegevens). 

Hierdoor wordt het voor aanvallers veel moeilijker om toegang te krijgen, zelfs als ze je wachtwoord weten.

Bescherm gegevens van medewerkers.

Houd gegevens van medewerkers goed afgeschermd, zelfs als ze onschuldig lijken (zoals verjaardagen, belangrijke data, relaties tussen collega's of interne regels). Beperk ook hoeveel werkgerelateerde info je op social media deelt, en moedig je collega's aan hetzelfde te doen. Zo maak je het cybercriminelen een stuk lastiger om onderzoek te doen.

Evalueer en werk het databeleid van het bedrijf bij.

Maak gevoelige processen of grote geldtransfers veiliger door ze alleen te laten uitvoeren met goedkeuring van meer dan één persoon, zoals een andere senior medewerker. Daarnaast is het belangrijk om jezelf en je collega’s bewust te maken van de gevaren en mogelijkheden van dit soort cyberaanvallen.

Conclusie

Whaling-aanvallen zijn een serieuze dreiging voor bedrijven, waarbij cybercriminelen zich richten op leidinggevenden om gevoelige informatie of geld buit te maken. Door waakzaam te blijven, verdachte berichten zorgvuldig te controleren en extra beveiligingsmaatregelen zoals multifactorauthenticatie in te zetten, kun je het risico op een succesvolle aanval verkleinen. Ook het beschermen van medewerkersgegevens en het invoeren van strikte goedkeuringsprocessen helpen om whaling phishing te voorkomen. Voorkomen is beter dan genezen – wees alert en versterk de cybersecurity binnen je organisatie.