Wat zijn cookies en hoe kun je ze beheren?

Wat zijn cookies op het internet?

Cookies zijn kleine stukjes data die je computer of webbrowser opslaat wanneer je een website bezoekt. Ze volgen je activiteiten op websites en helpen webpagina’s je voorkeuren te onthouden.

Cookies werden ontwikkeld in 1994 om commerciële transacties op het internet makkelijker te maken voor gebruikers. De naam ‘cookie’ is ontleend aan de programmeerterm ‘magic cookie’, die verwijst naar tokens die gegevens overdragen tussen apparaten en programma’s.

Sindsdien zijn cookies naadloos geïntegreerd in verschillende online handelingen. Als je bijvoorbeeld een artikel in je winkelmandje op een e-commercesite plaatst, blijft dat artikel in het winkelmandje terwijl je van pagina naar pagina gaat. Dit is mogelijk omdat de site de cookies die in je browser zijn opgeslagen kan herkennen en kan zien dat je dezelfde persoon bent die deze artikelen in het winkelmandje heeft geplaatst. Cookies kunnen je soms echter ook van de ene website naar de andere volgen, waardoor je activiteit zelfs nadat je de website hebt verlaten, kan worden gevolgd.

Hoe werken cookies?

Het idee achter cookies is dat ze kleine stukjes specifieke data tussen een apparaat en een website overbrengen. Wanneer je een website bezoekt, wordt er een cookie naar je webbrowser verzonden met daarin unieke informatie over je bezoek. Je webbrowser is verantwoordelijk voor het opslaan van dat cookie op de harde schijf van je computer en voor het beheer ervan, zodat het gekoppeld blijft aan de website die het heeft verzonden. De cookie bevat doorgaans je sessie-ID, voorkeuren, authenticatie en trackinginformatie.

Elke keer dat je naar de website terugkeert, stuurt je webbrowser de cookie terug naar de server van de website. De server leest de cookie vervolgens om erachter te komen of je ingelogd moet blijven na je laatste bezoek aan de site, welke content je waarschijnlijk wilt zien of welke advertenties het beste bij je passen.

Verschillende soorten cookies

Je kunt per website kiezen welke cookies je toestaat en weigert. Hoewel sommige cookies je gebruikerservaring verbeteren, gebruiken adverteerders andere cookies om je online activiteiten te volgen. Het is belangrijk om bewust te kiezen welke cookies je accepteert om je online privacy te bewaren. Hieronder leggen we je de verschillen tussen de meestgebruikte trackingcookies uit.

Sessiecookies

Sessiecookies zijn kleine stukjes informatie die een website op je computer opslaat terwijl je die website bezoekt. Ze worden ook wel tijdelijke cookies genoemd, omdat ze alleen bestaan zolang je op de website bent. Zodra je de website verlaat, worden deze cookies verwijderd. Sessiecookies hebben verschillende functies, zoals:

• Gebruikers authenticeren (inloggen en identiteitsverificatie).
• Beveiliging bij het inloggen.
• Opslaan van gebruikersvoorkeuren en instellingen.
• Toewijzen van online taken.
• Ondersteunen van e-commerce functies (zoals winkelwagentjes).

Deze cookies helpen ervoor te zorgen dat websites correct werken en een betere gebruikerservaring bieden.

Permanente cookies

Permanente cookies, ook wel persistente cookies of store cookies genoemd, worden in de browser van de gebruiker opgeslagen en blijven actief nadat de sessie is beëindigd. Elke cookie die doorgaat met het verzamelen van gegevens en het uitvoeren van trackingfuncties op websites nadat de gebruiker de originele sessie heeft beëindigd, is een permanente cookie.

First-party cookies

Met first-party cookies kunnen websites terugkerende bezoekers herkennen en basisinformatie over gebruikers onthouden terwijl ze op de website browsen. De cookies worden door een webserver in je browser geplaatst zodra je de website opent. Deze cookies zijn enkel op één specifieke website actief. Zodra je de website verlaat die de cookies heeft gegenereerd, zijn ze inactief.

Third-party cookies

Third-party cookies (ook bekend als cookies van derden) blijven actief, zelfs nadat je de webpagina hebt verlaten die ze heeft geplaatst. Het zijn invasieve trackers waar veel internetgebruikers zich ongemakkelijk bij voelen, omdat ze je over verschillende websites kunnen volgen en je privacy schenden. Om deze reden blokkeren veel browsers deze cookies.

Flash-cookies

Flash-cookies, ook wel Local Shared Objects (LSO’s) genoemd, verbeteren de interactie tussen websites en browsers tijdens het afspelen van video’s. Als je terugkeert naar een webpagina na het halverwege bekijken van een video via een Flash-speler, zorgen Flash-cookies ervoor dat de website weet waar je bent gestopt, zodat je niet hoeft te zoeken. Ze kunnen ook informatie opslaan zoals het aantal getoonde advertenties, je voorkeuren voor afspeelkwaliteit of talen. En omdat Flash Player een plug-in is die door verschillende browsers wordt gebruikt, kunnen Flash-cookies ook worden ingezet voor cross-site tracking. Dit betekent dat gebruikers over verschillende browsers op hetzelfde apparaat gevolgd kunnen worden.

Zombiecookies

Zombie-cookies, een type supercookie, zijn gemaakt om zichzelf weer tot leven te wekken nadat je ze hebt verwijderd. Ze maken back-ups van zichzelf en bewaren die op verschillende plekken in je browser en apparaat. Wanneer je de cookies verwijdert, kunnen deze kopieën weer actief worden. Het is erg lastig om deze cookies volledig te verwijderen.

Hier is een overzicht van de verschillende cookies:

Waarom gebruiken websites cookies

De belangrijkste reden dat websites cookies gebruiken is om de gebruikerservaring te verbeteren door informatie op te slaan en functionaliteiten te bieden zoals het onthouden of je bent ingelogd op een website, je voorkeuren en de inhoud van je winkelwagentje, maar ook voor:

• Verzamelen van gegevens voor analyse en optimalisatie van de website.
• Tonen van relevante advertenties gebaseerd op gebruikersinteresses en surfgedrag.
• Verzamelen van informatie om gebruikersprofielen op te stellen en/of gebruikersgegevens door te verkopen.

Cookies zijn nuttig voor het verbeteren van de websitefunctionaliteit en het aanpassen van de gebruikerservaring, maar behalve hiervoor worden cookies op steeds grotere schaal gebruikt om je online gedrag te volgen, je persoonlijke gegevens te verzamelen, en je bloot te stellen aan gerichte advertenties, waardoor je privacy steeds verder wordt aangetast.

Kies het juiste cookiebeleid

Websites bieden je keuzes met betrekking tot cookiebeleid door middel van een pop-up wanneer je de website voor het eerst bezoekt. Deze meldingen vragen om je toestemming voor het gebruik van cookies tijdens je sessie op de website. Je hebt meestal opties zoals het accepteren of weigeren van cookies, en soms kun je specifieke categorieën cookies kiezen waarvoor je wel of geen toestemming wilt geven.

De AVG en de ePrivacyrichtlijn (ePD) stellen eisen aan bedrijven in de EU om duidelijke informatie te geven op hun websites over hoe ze cookies gebruiken. Ze moeten ook toestemming vragen voordat ze cookies op apparaten opslaan. Voordat je instemt met een cookiebeleid, is het belangrijk om te lezen welke soorten cookies de website wil gebruiken en waarom. Als je de mogelijkheid hebt om specifieke cookievoorkeuren in te stellen, kun je dit gebruiken om het beleid aan te passen aan je behoeften (bijvoorbeeld door alleen essentiële cookies te selecteren).

Wat zijn de voordelen van cookies?

Afhankelijk van welke cookies op je apparaat worden opgeslagen, kan dit je gebruikerservaring verbeteren of je online privacy in gevaar brengen.

Dit zijn een aantal voordelen van cookies:

• Verbeterde gebruikerservaring. Cookies kunnen items in je winkelwagentje bewaren en onthouden waar je gestopt bent met het bekijken van online video’s.
• Soepele navigatie. Sessiecookies helpen websites je voorkeuren en instellingen te onthouden, terwijl je aan het browsen bent.
• Functionaliteit. Cookies zijn essentieel voor bepaalde functies van websites, zoals inloggen en sessiebeheer.
• Personalisatie. Cookies maken gepersonaliseerde content en advertenties mogelijk, wat de relevantie voor de gebruiker verhoogt.
• Analytics. Ze bieden waardevolle inzichten voor website-eigenaren over hoe gebruikers de site gebruiken, wat kan helpen bij verbeteringen.

Wat zijn de risico’s en nadelen van cookies?

Het grootste nadeel van cookies is het potentieel voor inbreuk op de privacy van gebruikers. Hier zijn enkele redenen waarom cookies als een privacyrisico worden beschouwd:

• Tracking van gebruikers. Cookies kunnen gebruikt worden om het surfgedrag van gebruikers over verschillende websites te volgen, wat resulteert in gedetailleerde profielen van hun interesses en activiteiten en een vergrote digitale voetafdruk.
• Gegevensdeling met derden. Opdringerige cookies kunnen informatie verzamelen en delen met externe adverteerders en andere derden, zonder dat de gebruiker hier duidelijk toestemming voor heeft gegeven.
• Hogere prijzen. Cookies kunnen gebruikersgedrag en -voorkeuren volgen, waardoor bedrijven prijsdiscriminatie kunnen toepassen door hogere prijzen te tonen aan gebruikers die eerder interesse hebben getoond in bepaalde producten of diensten. Dit wordt dynamische prijsstelling genoemd. Vooral luchtvaartmaatschappijen kunnen hun prijzen flink ophogen – lees hier hoe je goedkope vluchten met een VPN kunt vinden.
• Potentieel voor misbruik. Cookies vormen een potentieel doelwit voor hackers die proberen toegang te krijgen tot gevoelige informatie, zoals inloggegevens, door middel van technieken zoals phishing en social engineering. Hackers kunnen bijvoorbeeld sessie-ID’s stelen die in cookies zijn opgeslagen. Dit stelt hen in staat om toegang te krijgen tot persoonlijke accounts en gevoelige informatie zonder wachtwoorden te hoeven weten.

Zijn cookies gevaarlijk

Cookies zelf zijn niet per se gevaarlijk – ze zijn essentieel voor het functioneren van websites, zoals het bijhouden van sessies en voorkeuren. Maar zoals je hierboven hebt kunnen lezen, kleven er ook nadelen aan. Houd er rekening mee dat zelfs 'onschuldige' sessiecookies voor kwade doeleinden gebruikt kunnen worden als ze gestolen worden. Cybercriminelen kunnen ze gebruiken om je sessie te kapen, identiteitsdiefstal te plegen, ongeautoriseerde toegang tot je accounts te krijgen en je IP-adres te bemachtigen. (Lees hier wat iemand met je IP-adres kan doen).

En daarnaast heb je natuurlijk schadelijke cookies, zoals invasieve trackingcookies, die de privacy van gebruikers schenden door hun online gedrag te volgen. Het is daarom belangrijk om cookies goed te beheren en alleen toe te staan op vertrouwde websites.

Cookies inschakelen, uitschakelen of verwijderen

Je kunt cookies op internet inschakelen, uitschakelen en verwijderen door de instellingen van je webbrowser aan te passen. Hieronder leggen we stapsgewijs uit hoe je wijzigingen kunt aanbrengen in de cookies die op je apparaat zijn opgeslagen.

Cookies inschakelen en uitschakelen

Je kunt je browserinstellingen aanpassen om cookies in of uit te schakelen:

1. 1.Ga naar de instellingen van je browser.
2. 2.Navigeer naar de privacy- of beveiligings-tab.
3. 3.Zoek naar een specifieke optie voor 'Cookies' of 'Sitegegevens'.
4. 4.Hier kun je cookies inschakelen of uitschakelen, en soms kun je ook specifieke cookies beheren of verwijderen.
5. 5.Sla je instellingen op door op ‘Opslaan’ of ‘Toepassen’ te klikken.

Door deze algemene stappen te volgen, kun je de cookie-instellingen aanpassen in vrijwel elke moderne webbrowser, inclusief Google Chrome, Mozilla Firefox, Safari en Microsoft Edge.

Cookies verwijderen

Volg deze stappen om browsercookies te verwijderen:

1. 1.Ga naar de instellingen van je browser.
2. 2.Navigeer naar de sectie 'Privacy'. Soms kun je tools om cookies te wissen onder de tabbladen ‘Extra’, ‘Internetopties’ of ‘Geavanceerd’ vinden.
3. 3.Vind de optie om cookies te wissen en volg de instructies om cookies te beheren die op je apparaat zijn opgeslagen. Als je de optie hebt gevonden om cookies te verwijderen, volg je de aanwijzingen om de cookies te beheren die op je apparaat zijn opgeslagen. Lees hier ons gedetailleerde artikel over cookies verwijderen in verschillende browsers.

4 manieren om cookies te blokkeren

In plaats van cookies handmatig uit te schakelen en te verwijderen, zijn er ook verschillende manieren waarop je ze kunt blokkeren:

1. 1.Gebruik de beveiligingsfuncties van een VPN. Een VPN bevat vaak verschillende beveiligingsfuncties, zoals het blokkeren van trackingcookies, opdringerige advertenties en schadelijke websites.
2. 2.Gebruik privacygerichte browsers. Deze browsers zijn ontworpen om zo min mogelijk gebruikersgegevens te verzamelen en online tracking te beperken. Dit zijn de top 11 veilige browsers voor privacy.
3. 3.Gebruik de privé- of incognitomodus van je browser. Wanneer je de privé- of incognitomodus van je browser gebruikt, worden de cookies die je op je harde schijf verzameld verwijderd zodra je de browser sluit.
4. 4.Gebruik veilige zoekmachines. Als je DuckDuckGo, Startpage, Brave of andere privacygerichte zoekmachines gebruikt, worden je zoekopdrachten niet bijgehouden en je persoonlijke gegevens niet verzameld. Deze zoekmachines zijn speciaal ontworpen om ervoor te zorgen dat je online zoekopdrachten en browsegeschiedenis niet worden gebruikt voor advertenties.

De toekomst van cookies

De toekomst van cookies wordt sterk beïnvloed door toenemende privacyzorgen en strengere regelgeving, zoals de GDPR en de CCPA. Deze wetten dwingen bedrijven om transparanter te zijn over hun data-verzameling praktijken en om toestemming te vragen aan gebruikers voor het plaatsen van cookies.

Als reactie hierop ontwikkelen techbedrijven alternatieve technologieën. Server-side tracking is een van deze alternatieven, waarbij gegevens worden verzameld en opgeslagen op de server in plaats van in de browser van de gebruiker. Dit biedt meer controle en beveiliging over de gegevens.

Daarnaast worden privacy-vriendelijke identiteitsoplossingen, zoals het gebruik van first-party data en consent-based tracking, steeds populairder. Deze methoden stellen bedrijven in staat om gebruikers te volgen en te targeten zonder hun privacy te schenden.