Wat is een NFC-tag en hoe werkt het?

Wat is een NFC-tag?

Een NFC-tag heeft meestal de vorm van een chip. Je kunt een NFC-tag bijna overal in verwerken, van smartphones tot stickers. Het bekendste voorbeeld van een NFC-tag is het goud- of zilverkleurige rechthoekje op je pinpas. Als je deze chip dicht bij een NFC-lezer houdt, in dit geval het pinapparaat, kun je contactloos betalen.

Ook in het OV wordt steeds vaker gebruikgemaakt van NFC-tags. Je hoeft er dan niet steeds meer aan te denken of je je OV-kaart voldoende hebt opgewaardeerd. Betalen doe je daar snel en eenvoudig door je pinpas of telefoon tegen het poortje te houden.

Hoe werkt een NFC-tag?

Een NFC-tag bestaat uit twee belangrijke onderdelen: een microchip en een antenne. De antenne is gemaakt van koperdraad. Als je de NFC-lezer, bijvoorbeeld je smartphone, vlakbij de NFC-tag houdt, vangt de antenne een signaal op. Het signaal wordt vervolgens omgezet in energie waarmee de microchip geactiveerd wordt. De microchip stuurt de gegevens naar de NFC-lezer, waarna de gebruiker kan beslissen wat er met deze gegevens gebeurt.

De overdracht vindt plaats binnen een paar seconden, waardoor je met NFC-tags op een snelle en makkelijke manier gegevens kunt verwerken. Daarbij hebben NFC-tags geen batterijen nodig. Ze gebruiken een klein beetje energie van de smartphone of NFC-lezer om hun taken uit te voeren. Op een enkele smartphone kun je honderden NFC-tags opslaan en lezen.

Soorten NFC-tags

Er zijn vijf gangbare soorten NFC-tags:

• Type 1: 90-454 bytes ruimte, ongeveer 106 kilobits per seconde snelheid. Chips voor speciaal gebruik, zoals de Innovation Topaz.
• Type 2: 40-140 bytes ruimte, ongeveer106 kilobits per seconde snelheid. Chips voor algemeen gebruik, zoals de NTAG 203.
• Types 3: 200—3,000 bytes ruimte, ongeveer 200-400 kilobits per seconde snelheid. Chips voor speciaal gebruik, zoals de Sony FeLiCA.
• Type 4: 1,500-7,500 bytes ruimte, ongeveer 100-400 kilobits per seconde snelheid. Chips voor beveiligd gebruik, zoals de Desfire 4k.
• Types 5: 30-8,000 bytes ruimte, ongeveer 400 kilobits per seconde snelheid. Chips voor industrieel gebruik, zoals de EM4233.

Hou er rekening mee dat het hier algemene kenmerken van NFC-tags betreft. Variaties zijn mogelijk en zijn afhankelijk van het gebruik, de fabrikant en de industrie waarbinnen ze gebruikt worden. Daarbij wordt het toepassingsbereik van de NFC-technologie voortdurend uitgebreid, wat ertoe kan leiden dat er in de toekomst meer soorten NFC-tags zijn.

Bedrijven of systemen die NFC-tags willen inzetten, moeten voldoen aan verschillende wet- en regelgevingen. Daaronder vallen de International Standards Organization (ISO), het European Telecommunications Standards Institute (ETSI), en het NFC Forum.

Wat is een NFC-lezer?

Een NFC-lezer is een apparaat dat in staat is om de NFC-tag te activeren om er vervolgens gegevens mee uit te wisselen. De bekendste NFC-lezer is ongetwijfeld de NFC-lezer die wordt gebruikt voor contactloze betaling. Ook zijn de meeste moderne smartphones al voorzien van een NFC-lezer, waarmee ze de informatie die in NFC-tags staat opgeslagen kunnen lezen en veranderen.

Voordelen van het gebruik van NFC-tags

NFC-tags en -apparaten spelen een grote rol in de manier waarop we zakendoen. Het gebruik van NFC-technologie biedt dan ook een aantal grote voordelen:

Gebruiksgemak

Het grootste voordeel van NFC-tags is ongetwijfeld dat het heel erg makkelijk is om te gebruiken. Je hoeft geen diepgaande kennis te hebben van hoe de technologie precies werkt of wat NFC-tags precies zijn. Het enige wat je hoeft te doen is ervoor zorgen dat je over een NFC-lezer beschikt en deze lezer op de NFC-tag richten. De rest gaat automatisch.

Flexibele toepassingen

NFC-tags nemen minimale ruimte in, zijn ontzettend makkelijk in gebruik en kunnen voor veel doeleinden worden ingezet. Ze zijn dan ook uitermate geschikt voor allerlei systemen waarbij gegevens snel en efficiënt overgedragen moeten worden.

NFC kan bijvoorbeeld ingezet worden bij het bijhouden van een inventaris, het maken van afspraken en identiteitsverificatie. Meestal behelst het opzetten van een NFC-systeem weinig meer dan het creëren van een NFC-tag, het plaatsen van informatie op de tags en tot slot de distributie van de tags.

Duurzaamheid

De middelen die nodig zijn om een NFC-systeem te laten functioneren zijn goed beschikbaar en ruim voorradig. Bijna iedereen beschikt tegenwoordig over een smartphone of een ander apparaat dat NFC ondersteunt. Daarbij is de voetafdruk van een NFC-tag zelf vrij gering. Er zal natuurlijk wel wat geïnvesteerd moeten worden in de ontwikkeling en de distributie van de NFC-tags. Maar aan de werking en het onderhoud hoeft daarna nog maar weinig uitgegeven te worden.

In tegenstelling tot terminals, pc’s en andere grote toestellen, nemen NFC-tags erg weinig ruimte in. Ook vergt het gebruik van NFC-tags een minimum aan energie en uitstoot. Niet alleen maakt dat NFC-tags nog aantrekkelijker voor de gebruikers, maar het maakt ze ook nog eens milieuvriendelijk.

Praktische toepassingen van NFC-tags

NFC-tags kun je voor ontzettend veel doeleinden inzetten. Hier geven we een paar voorbeelden:

1. Contactloze betalingen. Geen gedoe meer met portemonnees en onvindbare pasjes. Meer dan je smartphone hoef je niet op zak te hebben als je de deur uitgaat. Je kunt er in het OV mee betalen – en ook in de supermarkt.
2. Identificatie Rijbewijzen, paspoorten en ID-kaarten zijn tegenwoordig allemaal uitgerust met een NFC-chip. Op deze chip staan je identiteitsgegevens opgeslagen en de NFC-chip kan alleen gelezen worden met een speciaal leesapparaat.
3. Toegangscontrole Op de werkvloer kan NFC ingezet worden om te controleren wie er toegang heeft tot bepaalde ruimtes. Het wordt nog veiliger als het in combinatie met biometrische gegevens, zoals een vingerafdruk of irisscan, wordt gebruikt. In het kader van smart home beveiliging kun je natuurlijk ook denken aan slimme sloten, garagedeuren, toegangshekken en alarmsystemen die je met een ‘tap’ kunt (de)activeren.
4. Netwerken. Visitekaartjes met NFC-tags zijn razend populair. Je zakelijke relaties hoeven niet langer een naam en een webadres over te typen. Met een tap op jouw tag komen ze meteen op jouw website en bij jouw portfolio terecht.
5. Marketing. Je kunt NFC-tags gebruiken als doorverwijslink. Mensen die geïnteresseerd zijn, kunnen op een NFC-tag tappen om meer over een product te weten te komen. Een NFC-tag kan bijvoorbeeld ingezet worden als redirect naar een tutorial op YouTube.

NFC-tags vs. RFID-tags

NFC wordt vaak verward met RFID. Hoewel beide technologieën veel op elkaar lijken, verschillen ze op meerdere vlakken dan alleen in naam. RFID wordt vandaag de dag nog steeds gebruikt, maar is eigenlijk de voorloper van NFC.

RFID staat voor Radio Frequency Identification. Via radiogolven zendt de RFID-tag gegevens naar de RFID-lezer. RFID-tags kunnen zowel actief als passief zijn. Actieve RFID-tags beschikken over een eigen stroombron om uit te zenden. Passieve RFID-tags worden aangestuurd via een externe stroombron. De gegevens kunnen over lange afstanden verstuurd worden.

NFC-tags beschikken niet over een eigen batterij, waardoor ze dus altijd via de stroombron van de NFC-lezer geactiveerd worden. NFC-tags kunnen alleen gegevens overdragen op korte afstand. Daar staat tegenover dat ze, in tegenstelling tot RFID-tags, meer kunnen dan alleen gegevens uitzenden. NFC-tags kunnen ook onderling communiceren en complexe gegevens verwerken.

Hoe kun je NFC-tags met je telefoon gebruiken

De meeste moderne smartphones zijn al uitgerust met een of zelfs meerdere NFC-tags. Je hebt dus geen aparte NFC-lezer of andere hardware nodig om gebruik te kunnen maken van deze technologie. Het kan soms wel nodig zijn om NFC in te schakelen als deze standaard staat uitgeschakeld. Andere apparaten waarmee je NFC-tags kunt lezen, zijn onder meer tablets en smartwatches.

Hier lees je hoe je NFC kunt inschakelen op je Android-toestel of iPhone:

NFC-tags op Android

Bij Android-toestellen vind je de NFC-mogelijkheden meestal onder ‘Verbindingen’ in de instellingen. Om NFC in te schakelen, doorloop je de volgende stappen:

1. Ga naar ‘Instellingen’.
2. Zoek naar ‘Verbonden apparaten” en klik hierop.
3. Klik op ‘Verbindingsvoorkeuren’ en op ‘NFC’.
4. Schuif het balkje naar rechts om NFC op je telefoon in te schakelen.

Dit is ook de meest voor de hand liggende manier om erachter te komen of jouw telefoon NFC ondersteunt. Bij de meeste moderne Android-toestellen is dat het geval. Maar als je een verouderd model hebt, kan het zijn dat jouw toestel nog niet is uitgerust met NFC-technologie.

NFC-tags op iPhone

Bij de wat oudere modellen is het soms nodig om NFC handmatig in te schakelen. Dat doe je zo:

1. Ga naar ‘Instellingen’.
2. Klik op ‘Bedieningspaneel’.
3. Zoek onder ‘Meer regelaars’ naar ‘NFC-taglezer’.
4. Klik op ‘+’ om deze regelaar toe te voegen.

IPhones die in of na 2018 gemaakt zijn, zijn standaard voorzien van NFC. De functie is automatisch ingeschakeld en kun niet uitgeschakeld worden. Dat is ook de reden waarom je geen NFC ziet bij je instellingen. Als je scherm oplicht wanneer je met je iPhone in de buurt van een NFC-tag komt, zou je iPhone de gegevens op de NFC-tag moeten kunnen lezen.

Veiligheid van NFC-tags

Om een NFC-tag te activeren moet je deze heel dicht bij een NFC-lezer houden. De kans dat iemand binnen deze maximale afstand van 5 mm gegevens onderschept, is dan ook minimaal. Dat is dan ook meteen de grootste en meest opvallende troef van de NFC-tag. Het werkt ook niet als je smartphone in de standby-modus staat.

NFC-tags zorgen verder voor encryptie van gegevens tijdens de overdracht. De NFC-tags kunnen zelf ook versleuteld worden om veilig te communiceren met NFC-lezers. Zo wordt voorkomen dat onbevoegden toegang krijgen tot de gegevens op de apparaten. Ook ben je beter beschermd tegen bepaalde vormen van social engineering die veel slachtoffers maken onder gebruikers van minder veilige communicatiemethodes. Voorbeelden van social engineering, zijn phishing, baiting en contact spamming. Bij deze tactieken probeert de oplichter het slachtoffer in te palmen en te manipuleren.

Daarbij vertegenwoordigen NFC-tags nog een extra beveiligingselement voor tweefactorauthenticatie. Door de authenticatiegegevens te bewaren op een plek die bereikt kan worden met een enkele aanraking van de NFC-lezer, voorzien NFC-tags in een snelle en veilige manier waarop de identiteit van de gebruiker geverifieerd kan worden. NFC is op dit gebied zelfs veiliger dan een sms-controle.

Maar net als alle andere digitale technologieën, hebben ook NFC-tags hun kwetsbaarheden. Hier volgen een paar veiligheidsissues om voor op te passen:

• Privacy. NFC-tags en -lezers kunnen veel persoonlijke gegevens bewaren, verwerken en uitwisselen. Het is dan ook goed om alert te zijn op wat er met dergelijke gegevens gebeurt en wie er precies toegang toe heeft. Denk bijvoorbeeld aan de digitale klantenkaart van je supermarkt. Als je punten wilt sparen, moet de NFC-lezer van de supermarkt jou eerst identificeren. Alles wat je bij deze supermarkt koopt, wordt vervolgens opgeslagen in hun systeem. Met deze informatie kunnen ze jou dan gerichte aanbiedingen doen. Maar ze kunnen deze informatie ook doorverkopen aan anderen.
• Cloning/phishing. NFC-tags hebben een snelle authenticatie nodig om geactiveerd te worden. Daardoor is het mogelijk om de informatie van je NFC-lezer te klonen via een NFC-tag waarmee geknoeid is. Dit gebeurt vaak bij phishing-aanvallen. Er wordt dan bij de gebruiker onterecht vertrouwen gewekt in een digitale interactie die op het eerste gezicht legitiem lijkt.
• Identiteitsdiefstal. Met NFC-tags waarmee geknoeid werd, kunnen criminelen ook persoonlijke gegevens stelen die vervolgens worden doorverkocht aan andere criminelen. Zij kunnen deze gegevens dan gebruiken om zich online voor te doen als het slachtoffer. In naam van het slachtoffer kunnen ze bijvoorbeeld online leningen afsluiten en financiële transacties autoriseren.
• NFC-/bluetooth-aanvallen. Zowel bluetooth als NFC zijn draadloze communicatievormen. Hackers kunnen NFC-tags dan ook gebruiken om toegang te krijgen tot andere draadloze functies van je apparaat of smartphone. Als dat lukt, kunnen ze je gegevens stelen of wijzigen. Gelukkig bevatten de meeste NFC-systemen ingebouwde beveiligingsmaatregelen die dit probleem oplossen. Een NFC-aanval is niet volledig uit te sluiten, maar wel erg onwaarschijnlijk.
• Financiële fraude. Omdat NFC vaak wordt ingezet voor draadloze betalingen, zijn NFC-tags kwetsbaarder geworden voor aanvallen van bijvoorbeeld skimapparaten. Dergelijke apparaten verkrijgen daardoor via de NFC-lezer ruim toegang tot je financiën. Cybercriminelen kunnen deze kans waarnemen om geld te stelen of om zonder jouw instemming online aankopen te doen.

Zijn er alternatieven voor NFC?

Met NFC kun je complexe gegevens op een veilige manier uitwisselen en wijzigen. Omdat je de NFC-tag dicht in de buurt van de NFC-lezer moet houden, is de kans dat je gegevens onderschept worden minimaal. Dat maakt het veilig, maar daardoor is NFC niet voor alle vormen van gegevensoverdracht de meest aangewezen keuze. Hier volgen een paar alternatieven voor NFC:

• Bluetooth. Bluetooth is eigenlijk niet meer weg te denken uit onze moderne digitale wereld. Ook met deze technologie kun je bestanden uitwisselen, zelfs op grotere afstand dan met NFC. Om contact te maken met het andere bluetooth-apparaat, moet je binnen 10 meter bereik blijven. Maar die tien meter is op zich al voldoende voor iemand die je apparaat fysiek wil hacken of een man-in-the-middle-aanval beraamt. Schakel bluetooth daarom steeds uit als je het niet gebruikt.
• Meshnet. NFC-tags bevatten kleine hoeveelheden informatie die binnen een korte afstand gedeeld kunnen worden. Voor grotere hoeveelheden informatie en langere afstanden, is Meshnet geschikter. Bestanden delen via Meshnet is veilig, versleuteld en volledig gratis.
• QR-code. Wat is een QR-code? Een QR-code is een vierkante afbeelding, die je moet scannen met de camera van je telefoon. Je wordt dan naar een specifieke website geleid, of je krijgt een stukje tekst te zien. Een QR-code bevat dus ook informatie en je hebt een smartphone nodig om deze informatie tevoorschijn te halen. In die opzichten lijkt het op een NFC-tag. Maar in tegenstelling tot NFC, heb je voor het ophalen van informatie van een QR-code wel internet nodig. En het blijft ook bij ophalen, want je kunt geen gegevens uitwisselen of wijzigen met een QR-code.

De toekomst van NFC

In Nederland is de NFC-technologie nog maar net in opmars. Maar in bijvoorbeeld Azië is NFC al helemaal in het dagelijkse straatbeeld geïntegreerd. Naar alle waarschijnlijkheid zal deze trend ook hier worden doorgezet. Het bereik van NFC zal groter worden. De verwachting is dat NFC in de toekomst ook op een vijf- of zesvoud van de huidige 5 mm zal werken. NFC-technologie zal ook steeds meer ingezet worden voor het draadloos opladen van apparaten. En er zijn plannen om het aantal benodigde tapmomenten terug te brengen naar een enkele tap voor alle nodige acties.

Veelgestelde vragen

Wat kun je doen met een NFC-tag?

We weten inmiddels dat NFC-tags erg handig zijn bij financiële transacties. Verder kun je NFC-tags gebruiken om jezelf te identificeren of om de identiteit van anderen te verifiëren. NFC-tags zijn ook een krachtig middel om te netwerken en te verkopen. Met NFC-visitekaartjes kun je jezelf snel, makkelijk en effectief presenteren. Door producten te voorzien van een NFC-tag kun je geïnteresseerden meteen doorverwijzen naar de juiste informatie. De mogelijkheden met NFC-tags zijn eigenlijk eindeloos.

Waarom NFC uitzetten?

Er zijn redenen waarom je NFC tijdelijk of permanent zou willen uitschakelen. Bijvoorbeeld om te besparen op je batterij, of om te voorkomen dat iemand anders jouw smartphone gebruikt om mee te betalen. Dit is alleen mogelijk bij Android-toestellen. Op iPhones staat NFC permanent aan.

Waarom NFC aanzetten?

Als je een Android-toestel hebt en deze wil gebruiken om bijvoorbeeld contactloos in het OV te betalen, moet je NFC eerst aanzetten. Doe dit liever niet op het laatste moment als de mensen in de rij achter jou ook willen inchecken. Hoe je NFC aanzet, lees je hierboven onder ‘Hoe kun je NFC-tags op je telefoon gebruiken?’.

Waar zit NFC op mijn telefoon?

Bij de meeste smartphones bevindt de NFC-tag zich aan de achterzijde, vlakbij de camera. Afhankelijk van het merk kan de NFC-tag zich ook aan de voorzijde, in het midden of aan de zijkant bevinden. En dan is het ook nog mogelijk dat een telefoon van meerdere NFC-tags is voorzien. In de handleiding van je telefoon kun je lezen waar precies de NFC-tag in jouw toestel is geplaatst.

Hoe veilig is NFC?

NFC is erg veilig. Ten eerste is het bereik erg klein. De kans op een ongewenste tussenkomst is daardoor minimaal. Ten tweede worden de gegevens tijdens de overdracht versleuteld. Het is verder ook een efficiënte en veilige manier om jezelf te identificeren. NFC-tags kunnen ook extra beveiligd worden door ze te beschermen met een wachtwoord. Je kunt de mogelijkheid dat een ander de NFC-tag kan herprogrammeren bovendien uitschakelen.