23 Facebook-scams die je moet kennen

Wat is een Facebook-scam?

Een Facebook-scam is een vorm van fraude waarbij oplichters proberen gebruikers op Facebook te misleiden om gevoelige informatie te delen, geld te sturen, of handelingen uit te voeren die de oplichters financieel of op andere manieren bevoordelen. Scammers gebruiken slimme trucs om betrouwbaar over te komen, zoals doen alsof ze je vriend zijn, of een medewerker van een bedrijf of betrouwbare organisatie. Dit maakt hun communicatie geloofwaardig, waardoor onwetende gebruikers sneller in de val trappen.

Facebook is een populair platform voor scammers vanwege het enorme aantal gebruikers en de gemakkelijke toegang tot persoonlijke informatie. Oplichters maken vaak gebruik van populaire functies zoals Marketplace en Messenger om slachtoffers te bereiken. Daarnaast is er vaak onvoldoende bewustzijn over de gevaren, waardoor mensen sneller in de val trappen.

Lees meer over online scams in het algemeen in ons artikel ‘Wat is een scam’.

Hoe werkt een Facebook-scam?

Oplichters starten vaak met een bericht, post, advertentie of link die erop gericht is de aandacht te trekken en gebruikers te verleiden om actie te ondernemen. Dit kan bijvoorbeeld door op een link te klikken, persoonlijke informatie in te vullen of een betaling over te maken. De tactieken variëren, maar oplichters spelen vaak in op emoties zoals vertrouwen, nieuwsgierigheid, of medelijden.

Hoe herken je een oplichter?

Let op signalen zoals onpersoonlijke berichten, aanbiedingen die te mooi lijken om waar te zijn, of verzoeken om snel te reageren zonder veel tijd om na te denken. Oplichters hebben vaak incomplete profielen met geen of weinig vrienden en foto’s.

De 23 meest voorkomende Facebook-scams

Hieronder bespreken we de meest voorkomende scams op Facebook en hoe ze werken.

1. Marketplace-scams

Marketplace-scams zijn veruit de populairste vorm van Facebook-scams. Oplichters plaatsen advertenties voor gewilde producten zoals telefoons, laptops, of concertkaartjes tegen aantrekkelijke prijzen. Wanneer een koper contact opneemt, vragen ze vaak om een aanbetaling of volledige betaling vooraf. Zodra de betaling is ontvangen, verdwijnen de verkoper en het product. Soms verkopen ze ook kapotte producten als “nieuw” of bieden nepproducten aan als echte merkartikelen.

Wees voorzichtig met verkopers die aandringen op directe betalingen en controleer de betrouwbaarheid van hun profiel en recensies.

2. Donatie-scams

Valse goede doelen spelen in op het medeleven van mensen om donaties te maken voor goede doelen die niet bestaan. Voorbeelden hiervan zijn een emotioneel verhaal over een natuurramp of een persoonlijke tragedie. Controleer altijd de legitimiteit van een goed doel via officiële websites en donatieplatforms.

3. Clickbait-scams

Clickbait-scams lokken gebruikers met sensationele titels of afbeeldingen, zoals “Je gelooft nooit wat er net is gebeurd!” Door te klikken op de bijgevoegde link kunnen gebruikers op een frauduleuze website terechtkomen die hun informatie verzamelt of hun apparaten met malware infecteert.

4. Giveaway-scams

In nep-winacties op Facebook worden gebruikers aangespoord om hun gegevens achter te laten om kans te maken op een prijs. Deze acties verzamelen vaak persoonlijke gegevens voor marketingdoeleinden of voor identiteitsdiefstal. Winacties die om veel persoonlijke informatie vragen of geen voorwaarden hebben, zijn verdacht.

5. Gekloonde accounts

Bij deze Facebook-scam maakt een oplichter een nepaccount met de foto’s en naam van een bestaande gebruiker en stuurt dan vriendschapsverzoeken naar de vrienden van die gebruiker. Ze sturen daarna vaak berichten met verzoeken om geld. Controleer altijd of het profiel echt is en neem contact op met je vriend buiten Facebook als je twijfelt.

6. Nepprijzen en winacties

Oplichters plaatsen berichten waarin gebruikers worden opgeroepen om een post te liken of te delen om kans te maken op een prijs. In werkelijkheid gaat het om een poging om likes en zichtbaarheid te krijgen, waarna ze persoonlijke gegevens verzamelen of gebruikers doorverwijzen naar verdachte websites.

7. Vacaturescam

Oplichters plaatsen vacatures die te mooi zijn om waar te zijn, vaak met hoge salarissen of flexibele werktijden zonder veel vereisten. Ze vragen vervolgens om persoonlijke informatie of een vergoeding voor “training” of “documenten”. Controleer altijd of het bedrijf echt is voordat je persoonlijke informatie deelt.

8. Valse medische inzamelingsacties

Scammers maken emotionele inzamelingsacties voor medische behandelingen die niet bestaan, met foto’s van zieke mensen of kinderen om mensen te misleiden. Doneer alleen via erkende inzamelingsplatforms en wees voorzichtig met persoonlijke verzoeken.

9. Quiz-scams

Leuke quizzen en persoonlijkheidstesten lijken onschuldig, maar vragen vaak naar persoonlijke gegevens zoals geboortedata of adresgegevens. Deze informatie kan gebruikt worden voor identiteitsdiefstal of op het dark web te koop worden aangeboden.

10. Spoofing-scams

Spoofing is een techniek waarbij oplichters zich voordoen als iemand anders om vertrouwen te winnen en bijvoorbeeld persoonlijke informatie of geld te verkrijgen. Oplichters doen zich of Facebook voor als vrienden en sturen berichten met verzoeken om geld of andere persoonlijke informatie. Ze gebruiken vaak een naam of profielfoto die vertrouwd lijkt, maar hun berichten zijn vaak ongewoon of verdacht. Controleer altijd het profiel van de verzender en neem bij twijfel contact op via een ander platform om te bevestigen of het verzoek legitiem is. Wees extra voorzichtig als er dringend om geld of gevoelige informatie wordt gevraagd.

11. Nep-kortingscodes

Nep-kortingscodes en vouchers worden verspreid om gebruikers te verleiden tot het klikken op frauduleuze links of het verstrekken van gegevens. Deze nepaanbiedingen kunnen leiden tot malware-infecties of het stelen van je persoonlijke informatie. Als een korting te mooi lijkt om waar te zijn, controleer dan eerst de officiële website van de winkel en wees voorzichtig met het invoeren van je betaalgegevens op onbekende websites.

12. Facebook Messenger-scams

Via Messenger kunnen gebruikers berichten ontvangen met verdachte links of verzoeken om geld. Scammers proberen vaak emotionele druk uit te oefenen, bijvoorbeeld door te zeggen dat er een dringende situatie is waarbij je moet helpen. Klik nooit op onbekende links en wees alert op berichten van onbekenden of mensen die je lang niet hebt gesproken. Vraag altijd na of het bericht legitiem is, vooral als het om geld of persoonlijke informatie gaat.

13. Malware-aanvallen

Malware kan via links en bestanden op Facebook worden verspreid, vaak door oplichters die je proberen te verleiden om op een schadelijke link te klikken of een besmet bestand te downloaden. Deze malware kan je persoonlijke gegevens stelen, je apparaat infecteren of je toegang tot andere accounts in gevaar brengen. Wees altijd voorzichtig met het downloaden van bestanden en klik niet op verdachte links, vooral als ze van onbekende bronnen komen. Installeer een goede malwarescanner om je apparaat extra te beschermen.

14. Romance-scams

Oplichters maken valse profielen aan en doen zich voor als potentiële romantische partners om zo een vertrouwensband op te bouwen met hun slachtoffers. Ze beginnen vaak met het voeren van gesprekken en delen persoonlijke, emotionele verhalen om sympathie te winnen. Nadat ze een relatie hebben opgebouwd, vragen ze vaak om financiële hulp voor een zogenaamde “noodsituatie”, zoals medische kosten, reisproblemen of familieproblemen. Deze verzoeken kunnen variëren van kleine bedragen tot grotere sommen geld. Het doel is altijd om het slachtoffer te overtuigen geld over te maken, vaak met beloften van liefde of toekomstige ontmoetingen.

15. Puppy-scams

In deze scam worden puppy’s of andere huisdieren te koop aangeboden tegen een lage prijs. Na betaling wordt het dier echter nooit geleverd. Controleer de betrouwbaarheid van de verkoper en probeer persoonlijk af te spreken.

16. Ticket-scams

Oplichters verkopen niet-bestaande of vervalste tickets voor populaire evenementen, vaak tegen een veel lagere prijs om je te verleiden. Ze kunnen je vragen om via onveilige betaalmethoden te betalen of om je persoonlijke gegevens te delen. Controleer altijd of tickets echt zijn door ze via officiële kanalen te kopen, zoals de website van het evenement of geautoriseerde ticketverkopers. Wees voorzichtig met aanbieders die geen bewijs van de tickets kunnen leveren.

17. Oplichting met defecte producten

Sommige oplichters verkopen kapotte of defecte producten als nieuw, vaak met misleidende foto’s of valse beschrijvingen. Controleer het product altijd grondig voordat je betaalt, en vraag om extra foto’s of details als je twijfelt. Wees ook voorzichtig met aanbieders die geen mogelijkheid bieden voor retouren of garanties.

18. Verhuurscams

Oplichters bieden huurwoningen aan die niet bestaan en vragen om een borgbetaling, vaak met het argument dat de woning snel gereserveerd moet worden. Controleer altijd of de verhuurder legitiem is, vraag naar referenties, en bezoek de woning indien mogelijk. Wees ook voorzichtig met verhuurders die aandringen op betalingen via onveilige of niet-traceerbare methoden.

19. Paypal/cash app-scams

Scams via betalingsapps komen vaak voor, waarbij de oplichter je naar een externe app leidt voor een transactie. Deze scams kunnen er geloofwaardig uitzien, vooral wanneer ze gebruik maken van valse urgentie of aanbiedingen. Vermijd transacties buiten de officiële kanalen van Facebook en controleer altijd de betrouwbaarheid van de verkoper voordat je een betaling doet. Gebruik bij voorkeur de ingebouwde betaalopties van Facebook Marketplace voor extra bescherming.

20. “Ben jij dit in deze video?” link-scams

Dit is een voorbeeld van phishing waarin oplichters een link met de vraag “Ben jij dit in deze video?” sturen, wat mensen nieuwsgierig maakt. Als je op de link klikt, word je echter naar een valse website geleid die er vaak hetzelfde uitziet als een legitieme site. Deze nepwebsite is ontworpen om je persoonlijke gegevens, zoals inloggegevens, creditcardinformatie of andere gevoelige data te stelen. Klik nooit op verdachte links, zelfs niet van bekenden.

21. Nepvriend-verzoeken

Scammers sturen vaak vriendschapsverzoeken vanaf nepaccounts om vertrouwen te winnen. Deze accounts lijken vaak echt door een geloofwaardige profielfoto en biografie. Soms doen ze zich voor als oude vrienden, familieleden of iemand van een vertrouwde organisatie. Na acceptatie beginnen ze vaak privéberichten te sturen om een band op te bouwen. Zodra ze je vertrouwen hebben, beginnen ze met oplichting, zoals het vragen om geld, het sturen van schadelijke links of het verzamelen van persoonlijke gegevens voor identiteitsdiefstal.

22. Verkoop van vervalste goederen

Oplichters verkopen nepproducten als merkartikelen en leveren soms helemaal niet. Ze gebruiken vaak misleidende foto’s en beschrijvingen om het product geloofwaardig te maken. Controleer recensies, profielen en de geschiedenis van de verkoper voordat je iets koopt, en wees extra voorzichtig als de prijs veel lager is dan gebruikelijk voor het merk.

23. Facebook-support team-scams

Oplichters doen zich voor als medewerkers van Facebook om toegang te krijgen tot je accountgegevens. Ze kunnen je benaderen via Messenger of e-mail en vragen om je wachtwoord of andere persoonlijke informatie. Facebookmedewerkers vragen nooit om je wachtwoord of inloggegevens, dus wees altijd op je hoede bij onverwachte berichten die om gevoelige informatie vragen. Verifieer altijd de identiteit van de afzender voordat je iets deelt.

Wat te doen als je bent opgelicht op Facebook?

Als je denkt dat je bent opgelicht, volg dan deze stappen:

1. Meld de scam bij Facebook. Ga naar de post of het bericht, klik op de drie puntjes, en selecteer ‘Melden’.
2. Blokkeer en verwijder de scammer. Voorkom verdere communicatie.
3. Verander je wachtwoord. Verander je wachtwoord als je denkt dat iemand anders deze in handen heeft gekregen.
4. Controleer je financiële accounts. Controleer of er ongeautoriseerde betalingen zijn gemaakt op je account.
5. Doe aangifte bij de politie. Doe aangifte indien er sprake is van financieel verlies of een andere cybermisdaad.

Tips om jezelf te beschermen tegen scams op Facebook

Volg deze tips om jezelf tegen oplichting via Facebook te beschermen:

1. Pas op met aanbiedingen die te mooi lijken om waar te zijn. Scammers bieden vaak onweerstaanbare deals aan. Controleer altijd of de aanbieding betrouwbaar is voordat je ergens op in gaat.
2. Klik niet op verdachte links en download geen bestanden van onbekende bronnen. Scammers gebruiken links naar nepwebsites om je gegevens te stelen of malware te installeren op je apparaat. Als een link je verdacht lijkt, klik dan niet en open geen bijlagen van onbekende afzenders.
3. Gebruik sterke wachtwoorden en stel tweefactorauthenticatie in. Zorg ervoor dat je wachtwoorden uniek en complex zijn. Gebruik bij voorkeur een password manager zoals NordPass om wachtwoorden veilig op te slaan. Het inschakelen van tweefactor- of multifactorauthenticatie voegt een extra laag bescherming toe tegen ongeautoriseerde toegang tot je account.
4. Controleer profielen en recensies voordat je een aankoop doet. Voordat je iets koopt van een onbekende verkoper op Facebook Marketplace, bekijk dan het profiel van de verkoper en lees recensies van eerdere klanten. Nepaccounts hebben vaak weinig tot geen informatie of lijken recent aangemaakt te zijn.
5. Maak geen betalingen buiten veilige kanalen zoals Paypal of officiële betaalopties op Marketplace. Betaal altijd via betrouwbare en veilige betaalmethoden. Vermijd overboekingen via bankoverschrijving of betalingsapps die geen kopersbescherming bieden, aangezien dit het moeilijk maakt om je geld terug te krijgen als je slachtoffer wordt van een Facebook-scam.
6. Gebruik een VPN voor extra bescherming. Een VPN versleutelt je internetverbinding, waardoor je online activiteiten beter beschermd zijn tegen hackers en oplichters. Bovendien bieden premium VPN’s vaak extra bescherming. NordVPN’s ingebouwde functie Threat Protection Pro blokkeert bijvoorbeeld valse websites en oprdringerige advertenties en biedt bescherming tegen phishing en malware.

Veelgestelde vragen

Wat moet je doen als je opgelicht bent via Facebook?

Als je het slachtoffer bent geworden van oplichting via Facebook, is het belangrijk om snel actie te ondernemen. Meld de oplichting bij de politie via het Meldpunt Internetoplichting, waar je je situatie kunt uitleggen en aangifte kunt doen. Daarnaast kun je de oplichter melden bij Facebook zelf, zodat ze hun account kunnen onderzoeken en mogelijk blokkeren. Als je verdachte berichten of links hebt ontvangen, kun je deze ook melden aan Facebook om anderen te beschermen.

Hoe krijg je je geld terug als je bent opgelicht via Facebook?

Als je geld hebt verloren door oplichting via Facebook, neem dan zo snel mogelijk contact op met je bank. Leg de situatie uit en vraag welke stappen nodig zijn om het geld terug te krijgen. Als blijkt dat er fraude in het spel is, kan de bank proberen het geld voor je terug te vorderen. Ook kun je via betaalplatformen die kopersbescherming bieden, proberen je verlies terug te krijgen. In sommige gevallen kun je zelfs overwegen als laatste mogelijkheid een rechtszaak aan te spannen.

Wat te doen bij oplichting via Facebook Marketplace?

Als je slachtoffer bent geworden van oplichting via Facebook Marketplace, probeer dan eerst contact op te nemen met de koper of verkoper om samen tot een oplossing te komen. Verzamel bewijs, zoals screenshots van gesprekken en transacties. Meld de oplichting bij zowel Facebook Marketplace als de politie. Als je hebt betaald via een platform met kopersbescherming, kun je proberen je geld terug te krijgen. Als je via een bankoverschrijving hebt betaald, neem dan contact op met je bank voor mogelijke stappen. In sommige gevallen kan een rechtszaak nodig zijn om je verlies te vergoeden.

Hoe weet je dat iemand een scammer is op Facebook?

Een scammer op Facebook herken je aan verschillende waarschuwingssignalen. Let op verdachte berichten waarin plotseling wordt gevraagd om persoonlijke gegevens, zoals wachtwoorden of creditcardnummers. Ook grammaticale fouten of onprofessioneel taalgebruik kunnen wijzen op een oplichter. Bovendien zijn aanbiedingen die te goed lijken om waar te zijn, vaak precies dat – te mooi om waar te zijn. Als je twijfelt, doe dan altijd extra onderzoek voordat je ergens op reageert.